Özet:
Yüce kitabımız Kur'ân-ı Kerîm'in anlaşılması ve bunun neticesinde hayata tatbik edilmesi, onun inzâlinin en büyük gayelerindendir. Bu maksadı gerçekleştirebilmek için de çeşitli yollar ve usuller vardır. Esbâb-ı nüzûl de ilk dönemlerden itibaren başvurulan tefsir yöntemlerinin en önemlilerindendir. Çalışmamızda Medine'de nâzil olup toplumsal düzenin sağlanmasıyla ilgili hükümler getiren sûrelerden olan Haşr sûresi incelenmektedir. Sûrenin genelinde Benî Nadîr'in, Müslümanlar'la yaptıkları anlaşmaya sadık kalmamaları ve ihanetleri neticesinde Medine'den sürgün edilmeleri hadisesinden bahsedilmektedir. Bundan dolayı sûreye Benî Nadîr sûresi de denilmiştir. Biz de burada Esbâb-ı nüzûl çerçevesinde bu hadisenin sebepleri, sonuçları ve bununla ilgili hükümleri ele aldık. Haşr sûresi, Medine'deki toplumsal gruplar ve bu gruplar arasındaki ilişkileri ele alması açısından önem arz etmektedir. Bu çalışma daha önce bu kadar geniş kapsamda ele alınmamış olan Haşr sûresinin tefsirini, sebebi nüzûlünü ve sûrenin nüzûlü sonrası ortaya koyduğu hükümleri ele almaktadır. Bu bağlamda da sürgün hadisesine sebep olan Yahudiler'e ve onlara destek olup onlarla benzer karaktere sahip olan münâfıklara değinilmiş, ensâr ve muhâcirin faziletli yönlerine dikkat çekilerek bunlarla ilgili hükümler ele alınmıştır. Sûrenin sonunda ise Allah Teâlâ'nın esmâsı incelenmiştir.
