Özet:
Yapılan çalışmada Mardin yöresinde küçükbaş hayvan barınaklarının yapısal yönden mevcut durumunun araştırılması amaçlanmıştır. Mevcut koşullar dikkate alınarak yürütülen çalışmada 2019 yılında toplam 77 adet işletmede anket çalışması yapılmış ve araştırma sonuçlarına göre bölgeye uyumlu ağıl sistemleri tasarlanmıştır. Araştırmada Neyman yöntemi kullanılarak %95 güven aralığıyla ve %0.5 hata payına göre örnek alınacak işletme sayısı belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen verilerin işlenmesinde Excel bilgisayar yazılımı, ağıl proje çiziminde AutoCAD ve İdeCAD 8 bilgisayar programlarından yararlanılmıştır. İşletme sahiplerinin yarısından fazlası (%55.8) hayvancılığın yanında bitkisel üretimle de uğraşmaktadır. Barınakların taşıyıcı sistemlerine göre %76.6'sı yığma yapı, %23.4 karkas yapıdadır. Barınakların yığma yapılarında taşıyıcı sistem malzemesi genellikle briket (%62.7), karkas yapılarda ise taşıyıcı sistemlerin malzemesi % 50 oranında çelik kullanılmıştır. Barınakların %29.9'unda herhangi bir çatı sistemi kullanılmamaktadır. Çatı sistemi olan barınakların ise %11.7'si tek eğimli ve %2.6'sı beşik çatıdır. Çatı örtü olarak, %7.4 ahşap ve ahşap ürünleri, %51.9 toprak, %14.8 plastik , %20.4 beton ve %5.6 metal malzeme kullanılmıştır. Barınakların %20.8'i beton, %10.4'ü sıkıştırılmış toprak ve %63.6'sı doğal zemin üzerine kuruludur. Yemlikler çoğunlukla sac, beton, plastik ve ahşap malzemeden yapılmıştır. Suluklar ise ağırlıklı olarak sac malzemeden (%46.8) oluşmaktadır. İşletmelerin genelinde banyoluk, hasta hayvan bölmesi, doğum bölmesi, kuzu bölmesi, oğlak bölmesi, süt sağım bölmesi bulunmamaktadır. Barınakların %59.7'sinde yapay, %40.3'ünde ise doğal aydınlatma kullanılmaktadır. Barınakların %70.1'i doğal havalandırma özelliğe sahiptir. Çalışmada, sonuç olarak 300 baş kapasiteli küçükbaş hayvan barınağı projelendirilmiştir. Depo, ofis ve kuzu bölmesi kapalıdır. Dinlenme alanı üzeri sundurma çatı ile örtülü olup diğer kısımlar tamamen açık sistemlerden oluşmuştur.
