Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre incelenmesi / Investigation of discipline problems experienced in secondary schools according to views of teachers and students

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerini öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre incelemektir. Çalışmada disiplin problemlerinin nedenleri; ortaöğretimdeki öğretmenlerin cinsiyetine, görev yaptıkları okul türüne, görev yaptıkları okulların öğrenci mevcuduna, kıdemlerine ve mezuniyet durumlarına göre incelenmiştir. Aynı şekilde araştırmada disiplin problemlerinin nedenleri, ortaöğretimdeki öğrencilerin ise, cinsiyetine, bulundukları sınıf düzeyine, okudukları kitap sayısına ve ailenin aylık gelirine göre analiz edilmiş ve elde edilen sonuçlar üzerinden çözüm önerileri geliştirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2018-2019 Eğitim-öğretim yılı Şanlıurfa il sınırında yer alan resmi ortaöğretim okullarında görev yapan 5.975 öğretmen ve bu okullarda eğitim gören 103.884 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyutunda tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmış ve 415 öğretmen ile 741 öğrenci örneklem grubuna dahil edilmiştir. Araştırmada, betimsel-ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın amaçlarını başarmak ve ortaöğretim okullarında disiplin problemleri hakkında ihtiyaç duyulan verilere ulaşmak için Pehlivan (2007), tarafından geliştirilen "Okullarda Yaşanan Disiplin Problemlerinin Nedenleri Ölçeği" kullanılmıştır. 1) Araştırma sonunda ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri birinci aşamada öğretmenlerin cinsiyetine, mezuniyet durumlarına, kıdemlerine, görev yaptıkları okul türüne ve bu okullardaki öğrenci mevcuduna göre değerlendirilmiş ve ulaşılan sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenmiştir: • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğretmenlerin cinsiyeti bağlamında; Aileden kaynaklanan nedenler boyutu ile öğrenciden kaynaklanan nedenler boyutunda istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar ortaya koymuştur. • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğretmenlerin mezuniyeti bağlamında; tüm boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğretmenlerin kıdemi bağlamında; Öğretmenden Kaynaklanan Nedenler Boyutu, Aileden Kaynaklanan Nedenler Boyutu, Okuldan Kaynaklanan Nedenler Boyutu, Başarısızlıktan Kaynaklanan Nedenler Boyutu ve Öğrenciden Kaynaklanan Nedenler Boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar ortaya koymuştur. • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğretmenlerin görev yaptıkları okullardaki Öğrenci Sayısı bağlamında; Aileden Kaynaklanan Nedenler Boyutu ile Öğrenciden Kaynaklanan Nedenler Boyutunda istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar ortaya koymuştur. 2) Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri ikinci aşamada öğrencilerin cinsiyetine, sınıf düzeyine, okul türüne, okunan kitap sayısına ve ailenin aylık gelirine göre değerlendirilmiş ve ulaşılan sonuçlar aşağıdaki gibi değerlendirilmiştir. • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğrencilerin cinsiyeti bağlamında; tüm boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğrencilerin bulundukları Sınıf Düzeyi bağlamında; öğrenciden kaynaklanan nedenler boyutu hariç olmak üzere, diğer tüm boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğrencilerin öğrenim gördükleri Okul Türü bağlamında; öğretmenden kaynaklanan nedenler boyutu ile okuldan kaynaklanan nedenler boyutunda istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar ortaya koymuştur. • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğrencilerin okuduğu Kitap Sayısı bağlamında; tüm boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. • Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri öğrencilerin Aylık Aile Geliri bağlamında; tüm boyutlarda istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. 3) Ortaöğretim okullarında yaşanan disiplin problemlerinin nedenleri araştırmaya katılanların Statüsüne (öğretmen-öğrenci) göre değerlendirilmiş elde edilen sonuçlar tüm boyutlarda öğretmenlerin lehine istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Disiplin, Ortaöğretim, öğretmen, öğrenci.