Özet:
Nar (Punica granatum L), insan sağlığı üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı son yıllarda dikkat çeken bir meyvedir. Farklı nar dokularının serbest, esterleşmiş, bağlı fenolik içerikleri, antioksidan kapasiteleri, antimikrobiyal ve diyabetik aktivitelerini daha iyi aydınlatmak için çalışmalar yapılması gerekmektedir. Bu çalışmada nar kabuğu (NK), nar çekirdeği (NÇ), nar mezokarpı (NM) ve nar suyu (NS) üzerinde araştırmalar yapılmıştır. Serbest, esterleşmiş ve çözünmeyen bağlı fenolikler tanımlanmıştır ve sıvı kromatografi-elektrosprey iyonizasyon tandem kütle spektrometrisi kullanılarak miktarları ölçülmüştür. Hücre duvarı lokalize olan çözünmeyen fenolikleri elde etmek için enzimatik, termal, alkali metotlar kullanılmıştır. Sonuçlar, enzimatik hidrolizin diğer iki metoda göre çözünmeyen fenoliklerin ekstraksiyonunu daha iyi sağladığını göstermiştir. Fenoliklerin toplam konsantrasyonu, NK'de en yüksek ve NÇ'de en düşük olan 3.52 mg ile 84.1 mg gallik asit eşdeğeri (GAE) / 100 g KA arasında değişmiştir. Bağlı fenoliklerin toplam fenolik maddelerin içerisindeki oranları NK, NM, NÇ olarak sırasıyla %7.13, %40, %9.64, %31.8 olmuştur. Nar kabuğundaki fenolik maddeler içerisinde en yüksek konsantrasyonu sahip olan kateşin (1063.2 µg/g), mezokarpta ellajik asit (590.8 µg/g), çekirdeklerde ellajik asit (81.1 µg/g) ve nar suyunda phloridzindi hidrat (28.7 µg/g) olarak tespit edilmiştir. Ekstraktların antioksidan aktivitesi DPPH, ABTS, FRAP ve CUPRAC metotları kullanılarak araştırmıştır. Nar ekstraktlarının antimikrobiyal aktivitesi, patojenik bakterilere, küfe ve mayaya karşı in vitro koşullarda test edilmiştir ve minimum inhibitör konsantrasyon (MIC), minimum bakterisidal / fungisidal konsantrasyon (MBC / MFC) ve inhibisyon çaplarının ortalaması olarak tanımlanmıştır. Nar dokularının anti-diyabetik potansiyelleri ayrıca karaciğer bozuklukları, şişkinlik ve karın krampları gibi çeşitli yan etkilere neden olduğu bildirilen α-amilaz ve α-glukosidaz enzimleri üzerindeki inhibe edici aktiviteleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Sonuçlar, her bir nar dokusunun, kendine özgü antioksidan, antidiyabetik ve antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğunu göstermiştir.
