Özet:
Günümüzde ölüme neden olan kanserler içinde karaciğer kanseri erkeklerde 2. kadınlarda ise 6. sırada görülmektedir. Karaciğer kanserinin en yaygın tipi olan Hepatoselüler Karsinoma (HCC) etkin bir tedavisi bulunmamaktadır. HCC' da uygulanan kemoterapi tedavisi genellikle metastatik ve tekrarlayan hastalıklar için kullanılmakta iken verilen doksorubisin, platinum, floropirimidin ve gemsitabin gibi terapötik ajanlar tek başlarına kullanıldıkları takdirde %10'dan az yanıt sağlayabilirken bu ilaçlar kombine şekilde uygulandıkları zaman ise tedavi ancak %20 civarında yanıt verilmektedir. HCC tedavisinde kemoterapi ve radyoterapi uygulamalarının yan etkilerinden dolayı sınırlı düzeyde olmakta bu nedenle yeni alternatif tedavi yöntemleri üzerinde araştırmalar yapılmaktadır. Alternatif tedavi yöntemleri arasında da yan etkilerinin az olması nedeniyle bitkisel tedavi yöntemleri ilk sırada yer aldığı ve kanser tedavisinde önemli bir yere sahip olduğu gözlenmektedir Kanser tedavisinde klasik olarak kullanılan ve yan etkileri oldukça fazla olan kemoterapiklere alternatif olabilecek bitki kaynaklı yeni bileşiklerin tespiti için yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Bu çalışma Şanlıurfa'da endemik olarak yetişen Haplophyllum ptilostylum bitkisinden elde edilen ekstrenin karaciğer kanser hücresi (SNU-423) üzerindeki antikanser aktivitesini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada bitki ektresinin normal ve kanser hücresi üzerindeki sitotoksik etkisi MTT, apoptotik etkisi (flow sitometrik Annexin V ve acridin oranhe /ethidiumbormide boyama) hücre döngüsü üzerindeki etkisi flow sitometrik ve mitokondriyal membran potansiyeli üzerindeki etkisi ise JC-1 yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma sonucunda bitki ektresinin karaciğer kanser hücresi (SNU-423) üzerindeki sitotoksik dozunun (IC50: 3,55 µg/ml) normal hücreler üzerinde toksik etki göstermediği gözlenirken, SNU-423 hücrelerinde hücre döngüsünü SubGo aşamasında durdurduğu, mitokondriyel membran potansiyelini bozarak apoptozisi indüklediği tespit edilmiştir. Bu çalışmada Haplophyllum ptilostylum bitkisinin antikanser potansiyeline sahip olduğu, bu nedenle bu bitki ektresinin kanser tedavisinde kullanılabilecek yeni özgün etkin maddelerin tespitine yönelik yeni çalışmaların yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimeler; Karaciğer kanseri, Haplophyllum ptilostylum L., apoptozis, antikanser
