Şanlıurfa'da engelli kadınların sosyal destek ve engel algılarının meme kanseri erken tanı davranışlarına etkisi / Effect of social support and barri̇er perceptions of disabled women in Şanliurfa on early detection of breast cancer

Abstract

Araştırma Şanlıurfa'daki engelli kadınların sosyal destek ve engel algılarının meme kanseri erken tanı davranışlarına etkisini belirlemek amacıyla, Şubat-Temmuz 2016 tarihleri arasında tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 105 engelli kadın oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan anket formu, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Sağlık İnanç Modeli Ölçeği Engel Algısı Alt Boyutu kullanılmıştır. Çalışmanın verileri SPSS 16.0 paket programıyla değerlendirilmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, Mann Whitney U testi ve ki kare testi yapılmıştır. Araştırmanın uygulanabilmesi için Harran Üniversitesi Etik Kurul'undan, derneklerden, çalışmaya katılmayı kabul eden kadınlardan izin alınmıştır. Çalışmada kadınların tamamı ortopedik engelli olup, %63.8'inin doğum sonrası nedenlerle engelli olduğu saptanmıştır. Kadınların %55.2'si meme kanseri hakkında daha önce bilgi aldığını, %34.5'i bu bilgiyi bir sağlık personelinden aldığını ifade etmiştir. Çalışmada Kendi Kendine Meme Muayenesi(KKMM) yapan, Klinik Meme Muayenesi(KMM) yaptıranların çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği puan ortalamaları daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca mamografi çektirenlerin çektirmeyenlere göre çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği aile alt boyutundan aldığı puan ortalaması daha yüksektir. KKMM yapan kadınların yapmayan kadınlara göre KKMM engel algısı puan ortalaması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. (p<0.05). Sonuç olarak, sosyal destek algısının, KKMM yapma davranışında etkili olduğu, engel algısının da erken tanı davranışlarını etkilediği saptanmıştır. Engelli kadınların sosyal destek algısını arttırılması ve engel algısının azaltılmasına yönelik hemşirelik çalışmalarının yapılması önerilebilir. Anahtar kelimeler: Meme kanseri, erken tanı davranışları, sosyal destek, engel algısı, hemşirelik.