Özet:
Bu çalışma Viranşehir bölgesinde pamuk çeşit yaygınlığı, verim potansiyelleri ve kârlılığın belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma, 2016 yılında Şanlıurfa İli Viranşehir ilçesinde önceden tesadüfi olarak seçilen köylerde ve bu köylerden tabakalı örnekleme yöntemiyle belirlenen çiftçilerle yapılan sörvey çalışması sonucu elde edilen veriler, makro istatistikler ve araştırma bölgesinden alınan pamuk numunelerinin fiyat analiz sonuçlarıyla oluşturulmuştur. İşletmelerin işletme arazisi varlıkları Viranşehir Tarım ve Orman İlçe Müdürlüğü Tarım Bilgi Sistemi (TBS) kayıtları dikkate alınmıştır. Pamuk yetiştiren tarım işletmeleri arazi büyüklüğüne göre tabakalı örnekleme yöntemi ile çiftçi sayısı belirlenmiştir. Örneklemeye konu olan toplam tarım işletmesi sayısı ve bu sayının tabakalara dağılımını belirlemek içinde tabakalı örnekleme yöntemlerinden Neyman örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen verilere göre işletmelerin tamamı kendi mülkiyeti olan arazileri kullandıkları, tohumların tamamının sertifikalı olduğu, ekimlerin ise pnömatik mibzerle ve düze ekim olduğu belirlenmiştir. Dekara atılan tohum miktarının 1.5-4.2 kg arasında olduğu, yabancı ot mücadelesinde ilaçlamanın bir defa ve ekim öncesi yapıldığı, hastalık ve zararlı mücadelesinde ise zararlılardan Dikenli Kurt, Kırmızı Örümcek, Thrips ve Beyaz Sinek zararının olduğu, herhangi bir hastalığa rastlanılmadığı belirlenmiştir. Pamukta kullanılan sulama yöntemlerinin başta yağmurlama olmak üzere karık ve karık-yağmurlama olarak, sulamanın tamamının ekim sonrası olduğu ve sulama sayısının 6-12 arasında değiştiği, hasat yönteminin makine ile 1 defada, elle ise 2 defa yapıldığı saptanmıştır. Dekardan elde edilen kütlü pamuk veriminin 475-720 kg arasında olduğu, gelirin 247-901 TL arasında olduğu ve yapılan masrafların 270-479 TL arasında olduğu görülmüştür. Sörvey yapılan işletmelerin ürünlerini Tüccara (1.6-2 TL) ve Çırçır fabrikalarına (1.7-2.2 TL) sattığı, sorulara verilen cevaplara göre kullanılan tohumlarının tamamının sertifikalı olduğu ve tohumluk bulmakta sorun yaşanmadığı görülmüştür. Çiftçilerin hemen hemen tamamının, çeşit seçerken verimi dikkate aldığı, bölgeye uygun çeşitleri bildiği, uzun süre aynı çeşidi kullandığı, üreticilerin ürünlerini satacağı yeri belirlerken; güvenilirliği, yüksek fiyatı ve peşin ödemeyi dikkate aldıkları görülmüştür
