Abstract:
Tarımsal zararlılara karşı pestisitlerin bilinçsiz ve yoğun kullanımı doğal düşmanların yok olmasına, zararlı böceklerin direnç kazanmasına ve zararlıların lehine doğal dengenin bozulmasına sebep olurlar. Ayrıca, yoğun pestisit kullanımı insan ve hayvan sağlığını tehdit etmektedir. Kimyasal mücadelenin bu dezavantajları ile birlikte pestisit kalıntısı ve gıda güvenliği konusunda artan duyarlılık alternatif yaklaşımlar gerektirmektedir. Bu alternatif yaklaşımlardan birisi de ilaçsız bir mücadele yöntemi olan ve zararlılara karşı insan katkısıyla birlikte predatör, parazitoit ve entomopatojenler gibi doğal düşmanların kullanımına dayanan biyolojik mücadeledir. Anthocoris minki (Hemiptera: Anthocoridae), Antep fıstığı bahçelerinde Agonoscena pistaciae Burckhardt ve Lauterer (Homoptera: Psyllidae) gibi birçok zararlının biyolojik kontrolü için umut vaat eden yerli bir predatördür. Bu çalışmada predatör A. minki'nin eşeysel olgunluğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, A. minki'nin besini olarak kullanılan Ephestia kuehniella Zeller (Lepidoptera: Pyralidae) 'nin yumurtası ve predatörün yumurtlama materyali fasulye (Phaseolus vulgaris L.)'dir. Çalışmada A. minki'nin eşeysel olgunluğunu belirlemek için dişiler 1, 2, 3, 4 ve 5 günlük iken 3 günlük erkeklerle çiftleştirilirken aynı şekilde erkek bireyler de 1, 2, 3, 4 ve 5 günlük iken 3 günlük dişi bireylerle çiftleştirilmişlerdir. Çalışmanın sonucunda, farklı yaşlarda çiftleştirilen dişi bireyler için preoviposizyon bütün yaşlarda 5.30 günden daha kısa belirlenirken en uzun postovipozisyon süresi 5 günlük iken çiftleştirilen dişilerde belirlenmiştir. Benzer şekilde 5 günlük erkeklerle çiftleşen sabit yaşlı dişiler (3 günlük) için postoviposizyon süresi 7.90 gün olarak belirlenmiştir. En uzun ovipozisyon süresi 36.90 gün ve toplamda en fazla yumurta 144.4 ve 141.6 sayısı ile sırasıyla 4 ve 5 günlük dişilerin 3 gün sabit yaşlı erkeklerle çiftleştirilmesinden elde edilmiştir. Sabit yaşlı (3 günlük) dişiler 3 ve 5 gün yaşlı erkeklerle çiftleştirildiğinde ovipozisyon süresi sırasıyla 34.10 ve 32.90 gün olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak, A. minki'nin kitle üretiminde ve predatörün biyolojisinin araştırıldığı bilimsel çalışmalarda dişilerin 4 gün yaşında ve erkeklerin ise 3 günlük yaşlarında çiftleştirilmeleri uzun ovipozisyon süresi ve daha fazla yumurta elde edilmesini sağladığı belirlenmiştir.
