Hişâm b. Ammâr'ın hayatı ve rivâyet özellikleri / The life of Hisham b. Ammar and his narrative characteristics

Abstract

İnsanlığı karanlıktan aydınlığa, delaletten hidâyete ulaştırma gayesi ile Allah'ın (c.c) Hz. Peygamber'e (s.a.v.) vahyettiği Kur'ân-ı Kerîm, mûcizevî bir kelam olup temel İslam ilimlerinin ana kaynağını oluşturmaktadır. Bu kelam, Hz. Peygamber'in (s.a.v.) zamanından günümüze, kıraat ihtilaflarını ifade eden "kıraat-i seb'a" ve "kıraat-i aşere" gibi tasnifler dâhilinde yazılı ve şifahi olarak silsile yoluyla nesilden nesile aktarılmıştır. Bu çalışma, "kıraat-i seb'a" tasnifi içinde yer alan İbn Âmir ve Âsım kıraatlerinin râvîleri Hişâm ile Hafs'ın rivayetini konu edinmektedir. Bir giriş ve iki bölümden oluşan bu çalışmamızda, giriş bölümünde kıraat ilmi ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde Hişâm b. Ammâr'ın hayatı, ilmi kişiliği, kıraat ilmindeki yeri, hadis ilmiyle alakası, cerh ve ta'dîl noktasındaki durumu, hocaları ve talebeleri hakkında bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde ise, Hişâm rivâyetinin genel kaideleri ve ferşü'l-hurûf bölümü ele alınmış ve örneklerle açıklanmıştır. Bunun yanı sıra, günümüzde en yaygın okuma şekli olan Hafs rivâyeti ile Hişâm rivâyeti arasındaki kıraat ihtilafları, sûre ismi ve âyet numaraları birlikte verilerek karşılaştırmalı tablolar halinde gösterilmiştir. Constituting the principal source of Islamic studies, the Holy Qur'an is a miraculous speech revealed to the Prophey Muhamed (saws) by God (swt) that seeks to bring humanity out of darkness and into light and from error to guidance. From Prophet Mohammed's (PBUH) time up to now, through various pedigrees, this book is passed down in both written and oral forms classified as "kıraat-i seb'a" (seven recitations) and "kıraat-i aşere" (ten recitations) that reveal variance in recitation styles. This study is about Hisham and Hafs's narration, narrators of Ibn Amir and Asim recitations which are included in "kıraat-i seb'a" classification. The study has an introduction and two chapters. In the introduction part, general information about recitation studies is presented. In the first chapter, Hisham b. Ammar's life, his scholarly personality, his place in recitation studies, his interest in hadith studies, his position between refusal and acceptance, and his teachers and students are examined. In the second chapter, the general rules pertaining to Hisham's narrations and to fershu'l-hurûf are discussed and interpreted using textual example. In addition, recitation differences between Hafs and Hisham, which are currently the most common recitation styles, are illustrated by giving specific chapter and verse numbers from Quran and comparing them in tables.