Kırsal kalkınma yatırımlarının desteklenmesi programından faydalanan işletmelerin ekonomik analizi: Şanlıurfa-Diyarbakır örneği / Economic analysis of the enterprises supported by rural development investsments program: Şanliurfa-Diyarbakır sample

Abstract

Çalışmanın ana kapsamını Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programından (KKYDP) Şanlıurfa ve Diyarbakır'da faydalanan (1-7.etap) KOBİ'ler oluşturmaktadır. Bu çalışmanın ilk bölümünde kalkınma, büyüme ve kırsal kalkınma kavramları üzerinde durulmuştur. Bununla beraber güncel tarımsal ve kırsal kalkınmaya dayalı istatistikler aktarılarak devamında tarıma dayalı sanayi işletmeleri ve bu işletmelere sağlanan hibe, destek ve teşviklerin neler olduğu aktarılmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde bu ve benzer konularda daha önce gerçekleştirilen çalışmalar özetlenmiştir. Üçüncü bölümde ise işletme yetkilileri ile yapılan anket sonuçlarının frekans dağılım sonuçları aktarılarak kurulan hipotezler non-parametrik test yöntemleri (Wilcoxon Signed Rank, Ki-Kare Bağımsızlık, Mann Withney U ve Kruskal-Wallis Testleri) ve SPSS 18.0 paket programı yardımıyla test edilmiştir. KKYDP kapsamında iki ilde 215 KKYDP projesi 197 farklı tarıma dayalı sanayi işletmesince uygulamaya konulmuştur. Ancak tam sayım yöntemi ile anket verileri toplanmaya çalışıldığında projeyi alan yetkililerin işlettiği 120 faal işletme olduğu tespit edilmiştir. Bu işletmelerden elde edilen verilerin analiz sonuçlarına göre Şanlıurfa'daki 71 işletmeye göre Diyarbakır'da destekten faydalanan 49 işletme genel anlamda daha başarılı görülmüştür. Proje öncesinde işletmelerin istihdam ortalaması 6.53 iken proje sonrasında bu değer 12. 68 olmuştur. Diyarbakır'da Tarım Ürünlerinin Depolanması ve Soğuk Hava Deposu projeleri daha başarılı iken Şanlıurfa'da Tarım Ürünleri Depolaması ve Bitkisel Üretim ve İşleme projeleri kısmen diğer proje türlerine göre daha başarılıdır. Çalışma KKYDP'nin Ekonomik Yatırımlarının değerlendirilmesi adına bölgede yapılan ilk araştırmadır. Anahtar Kelimeler: Kırsal Kalkınma, Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (KKYDP), Tarıma Dayalı Sanayi İşletmesi