Birecik (Şanlıurfa) ilçesi Fırat vadisindeki antepfıstığı bahçelerinde yapay kışlama barınaklarında kışlayan böcek (Arthropoda: Insecta) faunasının belirlenmesi / Determination of overwintering insect (Arthropoda: Insecta) fauna in artifical wintering shelters created in pistachio orchards of Euphrates valley, Birecik district (Şanlıurfa)

Abstract

Genelde Türkiye, özelde Güneydoğu Anadolu Bölgesi için Birecik Fırat Vadisi Antepfıstığı üretimi açısından özel bir yere sahiptir. Fırat Vadisi'nin ürün deseninde Antep fıstığı birinci sırada yer almaktadır. Antepfıstığı bahçelerinde üretimi olumsuz yönde etkileyen Arthropoda Şubesinin böcekler olarak bilinen İnsecta sınıfına giren birçok zararlının olması istenmeyen bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu zararlılardan bazıları Antepfıstığı bahçelerinde önemli kalite ve kantite kayıplarına sebep olmaktadır. Doğal biyolojik mücadele kapsamında faydalıların tanınması ve korunması, bu zararlıları baskı altında tutmak açısından oldukça önem arz etmektedir. Bu nedenle, Birecik ilçesi Fırat Vadisi'ndeki Antep fıstığı bahçelerinde kışı geçiren böcekler bu çalışma ile belirlenmiştir. Bu amaçla, Birecik ilçe sınırları içerisinde yer alan Fırat Vadisi'nde yöreyi temsil edecek şekilde beş farklı köyde birer bahçe ve her bahçeyi temsil edecek on farklı ağaçta suni kışlama barınakları oluşturulmuştur. Belirlenen bu ağaçlara böcek türlerinin kışlama dönemini geçirmeleri için beşine keten telis kumaşı ve beşine oluklu mukavva kartondan oluşan kışlaklar seçilen ağaç gövdelerine sarılmıştır. Böcekler henüz kışlama döneminden çıkmadan suni barınaklar toplanarak kışlaklarda bulunan türler taksonlarına göre gruplandırılarak ayrılmış ve sayıldıktan sonra kaydedilmiştir. Daha sonra, bu türler uygun şekilde muhafaza edilerek konu uzmanlarına teşhis ettirilmiştir. Çalışma sonucunda 6 takıma ait 20 familyadan 20 böcek türü tespit edilmiştir. Birecik Vadisi antepfıstığı bahçelerinde kışlayan böcek türleri. Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Coccinellidae), Hippodamia variegata (Goeze, 1777) (Coleoptera: Coccinellidae), Coccinella septempunctata (Linnaeus,1758) (Coleoptera: Coccinellidae) Scymnus spp, (Kugelann, 1794), Loraphodius suarius (Falderman, 1835) (Coleoptera: Aphodiidae), Drasterius bimaculatus (Rossi, 1790) (Coleoptera: Elateridae), Hermaeophaga (Orthocrepis) ruficollis (Lucas, 1849) (Coleoptera: Chrysomelidae), Bangasternus orientalis (Capiomont, 1873) (Coleoptera: Curculionidae), Aulacobaris coerulescens (Scopoli, 1763) (Coleoptera: Curculionidae), Capnodis carbonaria (Klug, 1829) (Coleoptera: Buprestidae), Tentyria euphratica (Girard 1966) (Coleoptera: Tenebrionidae), Malachius rubidus (Erichson, 1840) (Coleoptera: Malachiidae), Piezodorus lituratus (Fabricus, 1794) (Hemiptera: Pentatomidae), Liohryssus hyalinus (Fabricus, 1794) (Hemiptera: Rhopolidae), Dolycoris baccarum (Linnaeus, 1758) (Heteroptera,: Pentstomidae), Eurygaster spp. (Laporte, 1833) (Hemiptera: Scutelleridae), Centrocoris volxemi (Puton, 1878), (Hemiptera: Coreidae) ve Geocoris luridus (Fieber, 1844) (Heteroptera: Lygaeidae) Chrysoperla carnea (Stephens, 1836) (Neuroptera: Chrysopidae) ve Schistocerca gregaria (Forskol, 1775) (Orthoptera: Acrididae)'dır . Euphrates Valley has a special role in pistachio cultivation generally in Turkey and particularly in the southeastern Anatolian region of the country. The pistachio occupies first position in the product pattern of the Euphrates Valley. Several species belonging to phylum Arthropoda and class Insecta are known as pests of pistachio creating hurdles in successful pistachio production. Some of these insects cause significant qualitative and quantitative losses to pistachio orchards. Identification and protection of beneficial insect fauna are very important in order to keep the harmful pests under pressure in the wake of biological control programs. Therefore, overwintering Insecta fauna of pistachio orchards in Fırat Valley of Birecik district was determined in the current study. For this purpose, five different orchards which were representative of the Euphrates Valley were selected in the study region. Ten plants were selected within each orchard and artificial overwintering shelters were created on each selected tree. For the overwintering period of insects, five of these trees were covered with a burlap sack and five of them were covered with corrugated cardboard. The burlap sack and corrugated cardboard were wrapped around tree stems to create overwintering habitats. Insects were collected from artificial shelters before leaving the overwintering period and the species were grouped according to taxonomy and recorded after counting. Then, these species were appropriately preserved, tagged and diagnosed by subject experts. At the end of the study, 20 insect species were determined belonging to 20 different families and 6 classes. The overwintering insect species in pistachio orchards of Birecik Valley were; Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Coccinellidae), Hippodamia variegata (Goeze, 1777) (Coleoptera: Coccinellidae), Coccinella septempunctata (Linnaeus,1758) (Coleoptera: Coccinellidae) Scymnus spp, (Kugelann , 1794) (Coleopreta: Coccinallidae) Malachius rubidus (Erichson, 1840) (Coleoptera: Malachiidae), Loraphodius suarius (Falderman, 1835) (Coleoptera: Aphodiidae), Tentyria euphratica (Girard 1966) (Coleoptera: Tenebrionidae), Capnodis carbonaria (Klug, 1829) (Coleoptera: Buprestidae), Aulacobaris coerulescens (Scopoli, 1763) (Coleoptera: Curculionidae), Bangasternus orientalis (Capiomont, 1873) (Coleoptera: Curculionidae), Drasterius bimaculatus (Rossi, 1790) (Coleoptera: Elateridae), Hermaeophaga (Orthocrepis) ruficollis (Lucas, 1849) (Coleoptera: Chrysomelidae), Piezodorus lituratus (Fabricus, 1794) (Hemiptera: Pentatomidae), Liohryssus hyalinus (Fabricus, 1794) (Hemiptera: Rhopolidae), Geocoris luridus (Fieber, 1844) (Hemiptera: Lygaeidae), Centrocoris volxemi (Puton, 1878) (Hemiptera: Coreidae), Dolycoris baccarum (Linnaeus, 1758) (Heteroptera,: Pentstomidae), Eurygaster spp. (Laporte, 1833) (Heteroptera: Scutelleridae), Chrysoperla carnea (Stephens, 1836) (Neuroptera: Chrysopidae) and Schistocerca gregaria (Forskol, 1775) (Orthoptera: Acrididae)