Özet:
Bu araştırmamızda, 1891 yılında Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde kurulan Hamidiye Alayları ve Urfa Hamidiye Alayları ele alarak incelendi. Sultan Abdülhamid'in kurmuş olduğu Hamidiye Alaylarının kurulmasındaki sebepler ortaya konulmuştur. Bu sebepler; merkezi otoriteyi güçlendirmek, Ermeni isyanlarına karşı bölgenin güvenliğini sağlamak, aşiretlerden askeri güç anlamında faydalanmak ve İslamcılık politikasını uygulamaktır. Urfa bölgesinde kurulan Hamidiye Alayları için Dördüncü Ordu-yu Hümayun Müşiri Zeki Paşa görevlendirilmiştir. Urfa Hamidiye Alayları kuruluşunu 1895 yılında tamamlayabilmiştir. Ayrıca bu alaylar 7. Liva'da, 51, 52, 53, 54 ve 55. alaylar olarak yer almıştır. Urfa bölgesine bağlı Harran nahiyesinde yer alan Kays aşireti 51. ve 52. Alayda, Suruç nahiyesinde yer alan Berazi aşireti ise 53, 54 ve 55. alaylarda yer almaktadır. Bu çalışmamızda başta Başbakanlık Osmanlı Arşiv belgeleri olmak üzere araştırma eserleri, makaleler, bu konudaki tezler ve dönemin salnamelerinden faydalanılmıştır. Böylece dönemin olayları ve olgularının doğrulanarak ortaya konulmasına çalışılmıştır. Bu tezimizin neticesinde Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde kurulan Hamidiye Alayları ve özelde Urfa Hamidiye Alaylarının kuruluşu, bölgeye sağladığı yararlar ve zararlar ortaya konulmuştur.
In this study, Hamidiye Regiments – particularly those in Urfa – that were set up in Eastern and South-eastern Anatolia regions in 1891 were analysed. The reasons why Hamidiye Regiments were founded by Sultan Abdul Hamid were revealed. These reasons were found to be strengthening central authority, securing the region against Armenian rebels, benefiting from the military power of tribes, and implementing Islamism policy. Zeki Pasha, who had then been the 4th Imperial Army Counsellor was assigned to set up Hamidiye Regiments in Urfa region. The founding process of Urfa Hamidiye Regiments was completed in 1895. These regiments belonged to the 7th Brigade as 51st, 52nd, 53rd, 54th and 55th regiments. In Harran district that was affiliated with Urfa region, the Kays tribe took part in 51st and 52nd regiments while in Suruç district, the Berazi tribe was included in 53rd, 54th and 55th regiments. In our study, research papers, articles, theses, annuals and particularly documents of the Ottoman archives of the Prime Ministry were examined. Therefore, it was aimed to verify events and phenomena of the period in question. As a result of the study, the founding of Hamidiye Regiments – particularly those in Urfa – that were set up in Eastern and South-eastern Anatolia regions was analysed. Moreover, their contribution and damages to the region were also demonstrated.
