Arap dili ve belagatı açısından mecaz ve gelişim süreci / The metaphor and its developmental stages in the Arabic langauge and rhetoric

Abstract

Bu araştırmada, dilbilimsel mecaz içeren Arapça dilindeki en önemli konuşma konuları ele alınmaktadır. Birinci bölümde, sözün tanımı, mecaz ve hakiki sözün sınırları ve bunların arasındaki fark ele alınmıştır. Dil, belagat ve nahiv bilginleriyle filozofların mecaz konusundaki görüşleri de irdelenmiştir. Ardından klasik dönemden günümüze ulaşıncaya kadar kronolojik sıraya riayet ederek nahiv bilginlerinin ele aldığı şekliyle mecaz türleri incelenemiştir. Birçok âlim bu iki terimi tartışmış ve aralarında birçok karşılaştırma gerçekleştirmiştir, Çünkü hakiki ve mecaz manalar tüm edebi metinlerde mevcuttur ve bu manaların ilgili metinler üzerindeki etkilerinin kapsamı inkar edilemez bir gerçektir.Hakikat; herkes tarafından anlaşılan ve manasında sorun bulunmayan kısımdır.Mecaz ise; asıl manasından alınıp ilgili bulunduğu başka bir mânaya nakledilen lafızdır. Mecaz meselesi, ortaya çıktığı günden bu yana âlimleri meşgul etmiştir, çünkü edebiyat ve bilim sahnesinde büyük bir etkiye sahiptir. Birçok dilbilimci ve bilgin bunu araştırmış ve bu kavramın etkisine dair incelemelerde bulunmuştur. İbn Teymiye'den önce dilde ve Kuran-ı kerimde mecazı inkâr edenler yok denecek kadar azdır. İkinci bölümde ise ortaya çıktığı dönemden modern döneme kadar mecazın gelişim aşamaları kronolojik olarak ele alınmış ve modern çağda mecazın edebi ve eleştirel biçimleri incelenip modern dönemde ortaya çıkan yeni terimler konu edilmiştir. Günümüzde dil eğitimindeki belagat araştırmaları ve edebi metinlerin yapısı olgunlaşmıştır. Böylece mecaz ile ilgili yeni terimler ortaya çıkmıştır. Bu nedenle bu çalışmada, semiyoloji, anlam kayması, biçembilim, yapısalcılık gibi yeni terimler de analiz edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Dil, söz, anlatım, hakiki anlam, mecaz, dilbilimsel gelişim, sistemler, anlatı. This study discusses the most important issues of speech in the Arabic language, which includes linguistic metaphor. In the first part, the word is defined, limits of metaphor and literal meaning are examined, and the difference between them is studied. The views of the philosophers, syntax scholars, rhetoric scholars and linguists on the metaphor are also presented. Later, the types of metaphor, as explained by syntax scholars, are chronologically examined, starting from ancient times up to the modern era. Many scholars have discussed these two terms and have made many comparisons between them. Because literal and metaphorical meanings are existent in all literary texts, and the scope of their implications on these texts cannot be denied. Literal meaning is understood by everyone and has no meaning problem. On the other hand, the metaphor is moved from its literal meaning and transferred to another meaning. The issue of metaphor has occupied scholars since its emergence, because it has a great influence on the stage of literature and science. Many linguists and scholars have explored this term and examined the impact of this concept. Before Ibn Taymiyya, the number of those who denied metaphor in languages and Holy Quran was too few. In the second part, the developmental stages of the metaphor are chronologically examined, starting from its appearance up to the modern era. Then, the literary and critical forms of metaphor are analysed and the new terminology that appeared in the modern era is discussed. Today, eloquence studies in language education and the structure of literary texts have matured. Thus, new terms related to metaphor have emerged. In this context, certain new terms such as semiology, semantic change, stylistics, and structuralism are also analysed in this study. Keywords: Language, word, discourse, literal meaning, metaphor, linguistic development, systems, narrative.