Abstract:
Bu çalışma, İbn Haldûn’un (ö. 808/1406) mûsikîye yaklaşımını
ele almaktadır. İbn Haldûn, Mukaddime adlı eserinin “Aklî İlimler ve
Çeşitleri” ve “Mûsikî Sanatı” başlıklarında bu konuya yer
vermektedir. Ona göre mûsikînin de dâhil olduğu riyâziyyât
(matematiksel ilimler) bütün insanlığın malı olan aklî ilimlerdendir.
Onun tasnifine göre mûsikî, temelde aklî/felsefî ilimlerden
sayılmaktadır. Mûsikî ilmi, seslerin ve nağmelerin birbirleriyle
orantısını ve miktarını inceler; bunun sonucu olarak da şarkılardaki
makamlar elde edilir. “Mûsikî Sanatı” başlığında, mûsikîyi bir sanat
olarak değerlendiren İbn Haldûn, mûsikî pratiği hakkında detaylı
bilgi vermekte ve mûsikînin sosyolojik ve psikolojik etkilerine ışık
tutmaktadır.