Özet:
Bu araştırma, Şanlıurfa koşullarında bazı salep türlerinin (Ophrys lutea Cav., Serapias vomeracea (Burm. Fill.) Brig, Ophrys mammosa Desf., Ophrys umbilicata Desf. ve Orchis sancta L.) bitkisel özellikleri ve glukomannan içeriklerinin belirlenmesi amacıyla 2016-2017 kışlık ürün yetiştirme döneminde, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Osmanbey Kampüsü deneme arazisinde, tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Araştırmada, her parselde yaprak genişliği ve boyu, yaprak sayısı, yumru sayısı, bitki boyu uzunluğu, çiçek sayısı ve glukomannan oranı özellikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda, bitki boyları ortalama 9.71-24.33 cm arasında, bitki başına çiçek sayıları ortalama 2.50-12.03 adet/bitki arasında, bitkilerdeki yaprak sayısı ortalama 2.10-5.16 adet/bitki arasında, yavru yumru sayıları ortalama 1.00-1.50 adet/bitki arasında, yaprak boyu ortalama 2.82-9.34 cm arasında, yaprak eni ortalama 1.33-1.95 cm arasında, bitki başına yumru verimlilikleri ortalama 1.69-9.11 g/bitki arasında ve glukomannan oranları ortalama % 28.60-59.63 arasında değişim gösterdiği saptanmıştır. Orchis sancta L. bitki başına yumru verimi ve Serapias vomeracea (Burm. Fill.) Brig glukomannan içeriği bakımından en yüksek değerlere ulaştığından bu türlerin Şanlıurfa koşullarında yetiştirilebileceği söylenebilir.
This research was carried out to determination of the some botanical properties and glucomannan contents of some sahlep species (Ophrys lutea Cav., Serapias vomeracea (Burm. Fill.) Brig, Ophrys mammosa Desf., Ophrys umbilicata Desf. and Orchis sancta L.) under the Şanlıurfa conditions in 2016-2017 winter growing season, at the Harran University, Agricultural Faculty, Research Area. The field experiment was conducted to the Randomised Block Design with 3 replications. The leaves height and length, the leaves number, the tuber number, the plant height, the flowers number and the glucomannan ratio were investigated. The plant height ranged between 9.71-24.33 cm, the number of flowers ranged between 2.50-12.03 number/plant, the number of leaves ranged between 2.10-5.16 number/plant, the number of tuber ranged between 1.00-1.50 number/plant, the average height of leaves ranged between 2.82-9.34 cm, the average length of leaves ranged from 1.33-1.95 cm and the tuber yield ranged between 1.69-9.11 g/plant and the glucomannan ratio ranged between 28.60-59.63%. The highest tuber yield was determined in Orchis sancta L. and the highest glucomannan ratio was determined in the Serapias vomeracea (Burm Fill.) Brig. for this reason, it can be suggested that these species may be cultivated under Şanlıurfa conditions.
