Hilvan bölgesindeki koyunlarda demir, bakır ve çinko seviyelerinin belirlenmesi / Determination of the levels of iron, copper and zinc in the sheep in Hilvan

Abstract

ÖZET HİLVAN BÖLGESİNDEKİ KOYUNLARDA DEMİR, BAKIR ve ÇİNKO SEVİYELERİNİN BELİRLENMESİ İç Hastalıkları (Veteriner) Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Mehmet YURTSEVEN Organizmada çok düşük miktarda bulunan iz elementler, pek çok metobolik olayın ve immum fonksiyonun gerçekleşmesinde büyük önem taşımaktadır. Özellikle demir, bakır ve çinko eksikliğinde oluşan anemi, enzootik ataksi, piyeten ve alkali hastalıkları koyunculukta büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, şimdiye kadar böyle bir araştırmanın yapılmadığı Hilvan bölgesindeki koyunlarda Fe, Cu ve Zn seviyelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Şanlıurfa ili Hilvan ilçesi çalışma alanı olarak seçildi ve dört bölgeye ayrıldı. Her bölgeden 25'er adet olmak üzere, toplam 100 koyundan kan örneği alındı. Fast Seguential Atomic Absorption Spectrometer ile yapılanan analizde, dört bölgeye ait serumun demir, bakır ve çinko seviyeleri sırasıyla 132.97 ± 1.94 µg/dl, 69.38 ± 1.04 µg/dl ve 71.94 ± 0.67 µg/dl olarak ölçüldü. Elde edilen veriler değerlendirildiğinde; demir ve bakır seviyelerinin normal, çinko seviyesinin düşük olduğu belirlendi. Bölgeler arası varyans analizinde ise dördüncü bölge çinko değerlerinin diğer bölgelere kıyasla istatiksel olarak önemli (P < 0.05) oranda düşük olduğu tespit edildi. Sonuç olarak; Hilvan ilçesinde çinko yönünden belirgin bir yetmezlikten söz edilebileceği tespit edildi. Anahtar Kelimeler: Demir, Bakır, Çinko, Koyun, Şanlıurfa, Hilvan ABSTRACT DETERMINATION OF THE LEVELS OF IRON, COPPER AND ZINC IN THE SHEEP IN HILVAN Department of Internal Diseases (Veterinary), Master Thesis Mehmet YURTSEVEN Trace elements are present in very small amounts in the body and have a great importance in many metabolic events and immune functions. Anemia, enzootic ataxia, foot-rot and alkali diseases, which arise due to deficiency of especially iron, copper, and zinc are of great risk for sheep breeding. The aim of this study was to determine the levels of trace elements (iron, copper, zinc) in the sheep in Hilvan district of Sanliurfa. Hilvan district of Sanliurfa was chosen as the study area and was divided into four regions. The blood samples were collected from 100 animals including 25 samples from each region.Serum iron, zinc and copper levels of the four regions were measured by Fast Sequential (FS) Atomic Absorption and determined as 132.97 ± 1.94 mg/dL, 69.38 ± 1.04 mg/dL and 71.94 ± 0.67 mg/dL, respectively. Considering the data obtained; the levels of iron and copper were normal values, but the zinc levels were low. The Zn levels of 4th region were significantly lower than the other regions in analysis of variance of inter-regional (P < 0.05). As a result; it can be mentioned that a significant deficiency in terms of zinc has been detecdet in Hilvan district. Key Words: Iron, Copper, Zinc, Sheep, Sanliurfa, Hilvan