Endüstriyel atık ısı geri kazanım sistemi tekno ekonomik analizi / Industrial waste heat recovery system techno-economic analysis

Abstract

Enerji, sanayinin hammaddesi ve yaşamsal konforumuzun en önemli unsurudur. Günümüzde ülkeler için ihtiyaç duyulduğunda ulaşılabilecek derecede güvenli, yeterli miktarda, ucuz ve temiz enerji üretmek, ekonomik ve sosyal hayatın temel problemleri arasında yerini almaktadır. Dünya ülkeleri politikalarını enerji üzerine yapmakta ve buna göre ülke stratejilerini belirlemektedirler. Hızla büyüyen ülkemizde endüstriyel, ekonomik ve nüfusa paralel olarak bireysel enerji talebi de artmaktadır. Enerji ihtiyacının artması ve enerji maliyetlerinin çok olması dolayısıyla özellikle sanayi ve konutsal enerji kullanımlarında enerji tasarrufuna yönelmemizin gerekliliğini net olarak ortaya çıkarır. Buna örnek olabilecek bir EPS fabrikasında üretimde kullanılan enerjinin nasıl verimli kullanılacağı konusunda çalışma yapılarak harcanan enerji türlerinde tasarruf sağlamak mümkündür. Tez çalışması için seçilen Edessa Strafor EPS fabrikasında kullanılan buhar, doğalgaz ve elektrik enerjileri tüketim miktarları hesaplanmış ve EPS üretim prosesleri ayrı ayrı incelenmiştir. Yapılan incelemeler sonucunda kullanılan enerji çeşitlerinde tasarrufu sağlanacak yerler tespit edilmiştir. Bu tespitler sonucunda gerekli enerji kazanım sistemleri uygulamaya konulmuş ve bazıları da uygulanması için fabrikaya sunulmuştur. Gerekli ısı geri kazanım sistemleri, elektrik, su ve doğalgaz tüketimini azaltarak tasarruf sağlayacak sistemlerin maliyet analizi yapılarak uygulamaların yatırımlar sonucunda getireceği tasarruf miktarları tespit edilmiştir. Bu kapsamda ömür boyu maliyet analizi yöntemi kullanılarak yatırımların amortisman süreleri hesaplanmıştır. Fabrikadaki doğalgaz, elektrik ve su tüketimlerindeki azalmalar tespit edilmiştir. Tez çalışmasında uygulama yapılmadan önceki ve sonraki enerji tüketimleri arasındaki farklar tespit edilerek fabrikanın TEB değeri olarak %15 enerji tasarrufu sağladığı tespit edilmiştir. Energy is the most important element of the industry's raw materials and vital comfort. Today, generating sufficient, safe, cheap, clean and clean energy at the level that can be achieved when needed for countries is one of the main problems of economic and social life. Countries on the world are build their own policies on energy and determine their strategies accordingly. In our rapidly growing country, individual energy demand is also increasing in parallel with industrial, economical and population. Because of the increase in energy demand and the high cost of energy, it is clear that it is necessary to move towards energy saving, especially in industrial and residential energy use. Due to increased energy demand and high energy costs, it is necessary to shift towards energy saving especially in industry and residential areas. For the thesis stutdy, the consumption amounts of steam, natural gas and electricity used in the selected. Edessa Styrofoam EPS factory were calculated and EPS production processes were examined separately. As a result of the examinations made, places to save energy types were determined. As a result of these determinations, necessary energy recovery systems have been put into practice and some of them have been presented to the factory use for their application. The cost savings of required heat recovery systems, electricity, water and natural gas consumption and saving systems have been determined and the amount of savings is bring about as investments. In this context, depreciation periods of investments are calculated by using lifetime cost analysis method. Reductions in natural gas, electricity and water consumption have been identified in the factory. It has been found that the difference between the energy consumption before and after the application of the thesis study is determined and the plant provides 15% energy saving as the TEB value.