Harran Ovası'nda toprak tuzluluğunun belirlenmesinde EM (elektromanyetik) tekniğinin kullanım potansiyelinin araştırılması / Investigating the potential use of EM (electromagnetic waves) for determination of soil salinity in the Harran Plain

Abstract

Bu çalışma Harran Ovası'nda İmambakır Sulama Birliği alanındaki farklı seviyelerde tuzluluktan etkilenen alanlarda yürütülmüştür. Söz konusu alanlarda toplam 52 toprak örneği alınmış ve aynı zamanda toprak örneği alınan bölgeden EM38 sensörü kullanılarak elektromanyetik indüksiyon tekniği ile okumalar yapılmıştır. EM ile yapılan okumalar ve laboratuvarda yapılan analiz sonuçları ilişkilendirilerek değerlendirilmiştir. Araştırmada laboratuar ortamında belirlenen tuzluluk parametrelerinden EC, pH, değişebilir katyonlar (Ca, Mg, Na, K) ve diğer toprak özelliklerinden KDK, tekstür bulunmaktadır. EM38 sensörü okuması sonucunda elde edilen toprak iletkenlik değerleri ile toprak analizi sonucunda elde edilen EC değerleri ilişkilendirilmiştir. Bu ilişkilendirme toprak tuzluluğunun tahmini doğrusal olmayan regresyon tekniği ile modellenmiştir ve R2=0.771 olarak saptanmıştır potansiyel olarak kullanılabileceği gösterilmiştir. ESP (Değişebilir sodyum yüzdesi) de hesaplanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda EM38 sensörü kullanılarak uygulanacak metotlar ve laboratuar analizi sonuçlarının doğrultusunda Harran Ovası'nda benzeri şekilde tuzluluktan etkilenmiş alanlarda toprak tuzluluğu karakterize edilebilmiştir. Toprak tuzluluğunun izlenmesi ve CBS yazılımlarıyla haritalanmasında EM tekniğinin kullanılması, geniş alanlarda ve daha hızlı haritalamada kolaylık sağladığı sonucuna varılabilir. This study was carried out in the Harran Plain in areas affected by salinity at different levels in the field of İmambakır Water User Association. A total of 52 soil samples were taken in the mentioned area sand at the same time the field sample was read by the electromagnetic induction technique using the EM38 sensor in the area EM reading sand laboratory results were correlated and evaluated. Among the salinity parameters determined in the laboratory environment, EC, pH, Exchange ablecations (Ca, Mg, Na, K) and other soil properties, KDK, texture were analysed. The soil conductivity values obtained as a result of reading the EM38 sensor and the EC values obtained as a result of the soil Analysis are related. This association is modeled by an estimated nonlinear regression technique of soil salinity and R2 = 0.771 and the graphy was done. ESP (exchangeable sodium percentage) was also calculated. As a result of the studies made, it is possible to Characterize of soil salinity in area saffected by salinity similarly in the Harran Plain in the direction of the results of laboratory Analysis and methods to be appliedusing EM38 sensor. It is indicated that monitoring and mapping of soil salinity at the large areaes by using EM techniques with combination of GIS softwares.