Nar ve Antep fıstığı kabuklarının kuzu besisinde kaba yem alternatifi olarak kullanımı / The use of pomegranate and pistachio hulls as alternative roughage in lambs fattening

Abstract

Çalışmada, İvesi ırkı dişi kuzularında buğday samanının (BS) belli miktarına alternatif yerine kullanılan nar ve Antep fıstığı kabuklarının performans değerleri ve bazı sera gazları üretimine etkilerini incelemek için bir çalışma yürütülmüştür. Deneme, 45 gün süre ile 15 dişi kuzu'da 3 muameleye ayrılarak tesadüf parselleri deneme desenine göre tespit edilmiştir. 1-kontrol (90 % kesif yem + 10 % BS); 2- Nar kabuğu NK (90 % kesif yem + 5 % NK; 5 % BS), 3- Antep fıstığı kabuğu AFK (90 % kesif yem + 5 % AK; 5 % BS). Deneme süresince her haftada kuru madde tüketimi, canlı ağırlık kazancı, yemden yaralanma oranı ölçülmüştür. CH4, CO2 ve N2O gibi bazı enterik ve sera etkili gazların salınım düzeyleri de ölçülmüştür. Rasyona Nar ve Antep fıstığı kabuğu katkısı ile 0-6 haftalık dönem ortalaması süresince önemli farklılık göstermemiştir. Ancak ilk 0-3 haftalık dönemde NK katkılı grupta yem tüketimi azalmıştır (P>0.05), fakat deneme'nin son haftalarında tüm gruplarda yem tüketimi benzer olmuştur. Sera gazları emisyon düzeyi (g/gün/kuzu CH4, CO2) ve toplam dışkıdan N2O (g/gün/kuzu) salınımı, rasyona NK ve AFK'nın dahil edilmesi ile önemli düzeyde etkilenmemiştir (P>0.05). Sonuçlar olarak samanın % 5 lık kısmı yerine NK ve AFK'nın dahil edilmesi CH4, CO2 emisyonunu değiştirmemiş fakat AFK takviyesi hem koyun başına hem de kuru madde tüketimi başına dışkıdan N2O emisyonunda bir azaltma eğilimine neden olduğu görülmüştür (P=0.06). ANAHTAR KELİMELER: Saman, Antep fıstığı kabuğu, Nar kabuğu, İvesi An experiment was carried out to determine the effect of pomegranate peel (PP) and Pistachio hulls (pH) used as certain part of the wheat straw (WS) on some performance parameters and the production of some green house gases of female Awassi lambs. Fifteen sheep were used in the completely randomized design with 45-d periods and 3 treatments: 1- Control, (90 % concentrate + 10 % WS); 2- PP (90 % concentrate + 5 % PP; 5 % WS), 3- pH (90 % concentrate + 5 % pH; 5 % WS). Intake of dry matter, live weight gain, and feed conversion ratio were measured. The emissions of enteric gaseous such as CH4, CO2 and N2O production were also measured. Dry matter intake, live weight gain, and feed conversion were not change by inclusion of PP and pH in the diet for 0-6 week‟s periods. However, inclusion of PP decreased feed intake during 0-3 week‟s periods (P<0.05) but feed intake were similar in all groups during experiment. Concentrations of green house gases (g/day/lamb during CH4, CO2) and total N2O (g/day/lamb) emissions from manure were not affected by inclusion of PP and pH in the diet (P>0.05). The results suggested that PP and pH supplementation has not reduced CH4, CO2 production but pH supplementation has showed a tendency for reducing N2O emissions from manure of the lambs (P=0.06).