Harran Ovası topraklarının bazı özelliklerinin jeoistatistiksel (kriging-method) yöntemle belirlenerek haritalanması / Determination and mapping of some soil properties of Harran Plain by geostatistic method (Kriging)

Abstract

Harran Ovası oldukça önemli bir tarım potansiyeline sahiptir. Bu potansiyeli koruyabilmek ve toprakların kullanım devamlılığını sağlayabilmek için topraktaki önemli parametrelerin bilinmesi büyük önem arz etmektedir. Ova topraklarında daha önceden yapılmış olan çalışmalar toprakların genelini temsil etmek için yeterli değildir. Ova topraklarının içeriklerinin haritalanmasında jeoistatistiksel modelleme de yeteri kadar kullanılmamıştır. Bu etmenler düşünüldüğünde iki konuyu da içerisinde bulunduran geniş çaplı bir çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmayı içerisinde barındıran proje kapsamında grid sistemi ile bir km ve iki km'de belirlenen köşe noktalardan toplamda 1055 örnek alınmıştır. Örnek alımı için 0-30 ve 30-60 cm olmak üzere iki farklı derinlikte çalışılmıştır. Bu tez çalışması için sadece 0-30 cm'den alınan 472 adet örnek kullanılmıştır. Örnekler üzerinde yarayışlı fosfor (YP), toplam fosfor (TP), organik madde (OM), toprak reaksiyonu (pH), elektriksel iletkenlik (EC) analizleri yapılmış ve jeoistatistiksel modelleme ile kriging haritaları oluşturulmuştur. Haritaları oluşturabilmek için analizini yaptığımız bir toprağın içeriğini tahmin etmede 16 komşu noktanın sonuçları referans alınmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde toprak içeriklerinin ortalama değerleri YP 4.4 mg/kg, TP 775.84 mg/kg, OM 1.17, pH 8.3 ve EC 0.32 olarak tespit edilmiştir. Sonuçlar değerlendirildiğinde toprakların TP içeriklerinin orta miktarda; YP, pH ve OM içeriklerinin düşük ve EC'nin tuza etkisi olmayacak miktarlarda olduğu belirlenmiştir. Harran Plain has a very important agricultural potential. It is very important to know important parameters in the soil in order to be able to maintain this potential and to ensure the continuity of use of the soil. Pre-existing studies on the soils of the plain are not sufficient to represent the general state of the soils. Geostatistical modeling has not been used as well in mapping the contents of plain soil. When these factors are considered, there is a need for a wide range of studies, both of which are included. A total of 1055 samples were taken from the corner points determined of one and two kilometers of the grid system within the scope of this project. The sample was worked at 0-30 and 3060 cm for two different depths. For this thesis study, 472 samples taken from 0-30 cm were used. Beneficial (Applicable) phosphorus (AP), total phosphorus (TP), organic matter (OM), soil reaction (pH) and electrical conductivity (EC) analyzes were performed on the samples and kriging maps were created by geostatistical modeling. In order to be able to create maps we used the results of 16 neighboring points at estimating the content of a soil we have analyzed. When the results of the analysis were examined, the mean values of soil contents were determined as 4.4 mg / kg AP, 775.84 mg / kg TP, OM 1.17, pH 8.3 and EC 0.32. When the results are evaluated, it is found that the TP content of the soil is moderate; It was determined that YP, pH and OM contents were low, and EC was in quantities not affecting salt.