Kardiyopulmoner bypass'ın hemogram parametreleri üzerine etkisi / Effect of cardiopulmonary bypass on hemogram parameters

Abstract

Kardiyopulmoner bypass (KPB), kalp ve büyük damar ameliyatları sırasında kalbin ve akciğerlerin fonksiyonlarını belirli bir süre için yerine getiren kalp-akciğer makinesinin kullanılarak yapıldığı işlemdir. KPB sırasında kan damar dışına çıkarak vasküler endotelden farklı yapay materyal yüzeylerle temas etmektedir. Temas sırasında ve sonrasında metabolizmada, kanda, dokularda ve immün sistemde değişiklikler meydana gelmektedir. Yabancı olarak algılanan yüzeylerden dolayı spesifik ve nonspesifik tepkimeler oluşmaktadır. Hastanın kanının kalp akciğer makinesinin hatlarına temas etmesi ve sistemik heparinizasyonun uygulanması kanda ve pıhtılaşma özelliklerinde değişikliklere neden olmaktadır. Prime solusyon verilmesi ile dilüsyon yapılması da kanı etkileyen diğer bir önemli sebeptir. Bu çalışmanın amacı, kardiyopulmoner bypass ameliyatına giren hastaların hemogram parametrelerinin; ameliyat sırasında verilen prime solüsyondan ve ameliyat esnası ve sonrasında verilen sıvı miktarından ne şekilde etkilendiğini ortaya koymaktır. Bu çalışma grubunda kardiyopulmoner bypass ameliyatı olan ve yaş ortalaması 49,57 ± 14,25 olan 15 kadın, 15 erkek toplam 30 hasta seçildi. Bu hastalardan ameliyat öncesi (servise ilk yattığında), anestezi aldıktan sonra cvp kateterinden, kross klemp kaldırıldıktan sonra, pompa çıkışından hemen sonra ve postop 5. günde olmak üzere her hastadan beş farklı zamanda kan örnekleri edta' lı hemogram tüplerine alındı. Daha sonra toplanan kanlardan lökosit (WBC), nötrofil (NEU), lenfosit (LYM), monosit (MONO), eoznofil (EOS), bazofil (BASO), eritrosit (RBC), hematokrit (HCT), hemoglobin (HGB) ve trombosit (PLT) düzeyleri ölçüldü. Bu çalışma sonucunda WBC, LYM, MONO, RBC, HCT, ve PLT düzeyleri gruplar arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark bulundu (p<0,001). EOS düzeyleri gruplar arasında istatiksel açıdan anlamlı bir fark bulundu (p<0,010). NEU, BASO ve HGB düzeyleri gruplar arasında istatiksel açıdan anlamlı bir fark bulunamadı. WBC, LYM, MONO, EOS, BASO, RBC ve HCT değerleri kross klemp sonrasına kadar azalmasına rağmen pompa çıkışı ve postop 5. gün dönemde ki değerlerinin arttığı görüldü. HGB'nin anestezi sonrası cvp değerinde düşüş olmasına rağmen kross klemp sonrası, pompa çıkışı ve postop 5. gün dönemde ki değerinin sürekli arttığı görüldü. NEU ve PLT değerinin pompa çıkışı dönemine kadar sürekli bir düşüş gösterdiği, postop 5. günde ise arttığı görüldü. Çalışmamızda hemogram parametrelerinde başlangıçta prime solüsyonun etkisiyle ciddi bir düşüş olduğu, pompa çıkışından itibaren ise parametrelerde artış olduğu görülmektedir; WBC, NEU, LYM, MONO, EOS ve BASO değerlerinde ki bu artışın sebebinin inflamatuar yanıt olduğu, RBC, HCT, HGB ve PLT değerlerinde ki artışın sebebinin ise yapılan kan replasmanları ve vücudun kan üretimine başlamış olduğu düşünülmüştür. Anahtar Kelimeler: Kardiyopulmoner bypass, hemogram parametreleri, WBC, LYM, MONO, EOS, RBC, HCT, PLT Cardiopulmonary bypass (CPB) is an operation in which heart-lung machine that takes over the functions of heart and lungs for a particular period of time is used during heart and great vessels surgeries. During CPB, blood is drained from vessels to contact different vascular endothelial surfaces of artificial materials. Alterations occur in metabolism, blood, tissues and immune system during and after contact. Specific and nonspecific responses develop because of surfaces detected as foreign. Contact of the patient's blood to the lines of heart-lung machine and administering systemic heparization cause alterations in blood and coagulation characteristics. Dilution through prime solution is another factor that can have an effect on blood. The purpose of this study is to show how hemogram parameters of the patients who undergo the operation of cardiopulmonary bypass are affected by the prime solution during the process and the amount of liquid administered during and after surgery. A total of 30 patients involving 15 females and 15 males who underwent cardiopulmonary bypass surgery with an age average of 49,57 ± 14,25 were selected for the study. Blood samples were taken into hemogram tubes with edta from the patients at five different times which are preoperatively (when the service first), after anaesthesia on central venous catheter, after cross clamping, just after coming off pump and at fifth day following the operation. Then, levels of leukocyte (WBC), neutrophil (NEU), lymphocyte (LYM), monocyte (MONO), eosinophil (EOS), basophil (BASO), erythrocyte (RBC), haematocrit (HCT), haemoglobin (HGB) and thrombocyte (PLT) in the blood samples were measured. At the end of the study a statistically significant difference was found between intergroup levels of WBC, LYM, MONO, RBC, HCT, and PLT (p<0,001). A statistically significant difference was found in terms of intergroup levels of EOS (p<0,010). There was no statistically significant difference between intergroup levels of NEU, BASO and HGB. Although the levels of WBC, LYM, MONO, EOS, BASO, RBC and HCT were found to have decreased until after cross clamp, these values were found to have increased after coming off pump and at the postoperative fifth day. Although the after anaesthesia central venous catheter value of HGB decreased, the value was found to have continuously increased after coming off pump and at the postoperative fifth day. The values of NEU and PLT were found to have decreased until the period of coming off pump but increased at the postoperative fifth day. It was found in the study that hemogram parameters showed a serious decrease in the beginning because of prime solution and the parameters increased after coming off pump. It is thought that the reason for the increase in the levels of WBC, NEU, LYM, MONO, EOS and BASO is inflammatory response and the reason for the increase in the levels of RBC, HCT, HGB and PLT is the blood replacement and the fact that the body started to produce blood. Keywords: Cardiopulmonary bypass, hemogram parameters, WBC, LYM, MONO, EOS, RBC, HCT, PLT