Şanlıurfa şartlarında patlıcanın kurutulmasında güneş enerjili kurutma makinesi geliştirilmesi / The development of solar dryers to dry the eggplant in Şanlıurfa conditions

Abstract

Tarımsal ürünlerin güvenli olarak bozulmadan saklanabilmeleri için uygulanan yöntemlerden birisi olan kurutma ilk çağlardan beri yapılmaktadır. Kurutma işleminin amacı yaş ürünlerdeki serbest suyu uzaklaştırarak ürünlerde meydana gelebilecek biyokimyasal reaksiyonları ve mikroorganizmaların faaliyetlerini durdurmaktır. Kurutma işlemleri gıdaların daha uzun süre saklanmalarını sağlayan işlemlerdir. Bu işlemler esnasında gıdaların su aktiviteleri düşürülerek bozulmaları önlenir. Kurutma işleminde kuruma süresince gıdaya ısı verilir ve uygulanan sıcaklık için birçok enerji kaynağı kullanılabilir. Güney Doğu Anadolu Bölgesi 2993 saat/yıl ile Türkiye'de güneşlenme saati potansiyeli olarak en yüksek olan bölgemizdir. Şanlıurfa da bu bölgemizde ve bölge içinde en yüksek güneşlenme saatine sahip il olması sebebiyle; Güneş enerjisi ile kurutma için önemli bir bölgedir. Bu çalışmada, yenilenebilir enerji kaynaklarından olan güneş enerjisinden faydalanılacaktır. Ucuz, kaliteli ve sürdürülebilir bir sistem olması amacıyla güneş enerjisinden faydalanarak Güneş enerjili kurutma makinesi tasarlanmıştır. Şanlıurfa ili sınırları içerisinde üretimi ve tüketimi önemli miktarlarda yapılan patlıcan kurutma işlemine tabii tutulmuştur. Patlıcan kurutmalık olarak tüketimi ve ihracat imkanının bulunması sebebiyle özellikle tercih edilmiştir. Geleneksel yöntemlerle yapılan kurutmada ürünler ortam şartlarından etkilenmekte ve zarar görebilmektedir. Bu çalışmada; hem bu zararları ortadan kaldırmak, hem de kurutma süresini azaltarak ürünlerin sağlıklı bir şekilde kurutulmasının sağlanması amaçlanmıştır. Bütün bu gerçekler dikkate alındığında, Şanlıurfa şartlarında güneş enerjisinden faydalanılarak patlıcan kurutmanın hem ekonomik hem de teknik temeli mevcuttur. Sistemin deneysel olarak incelenebilmesinde kurutma işlemi için bir alan seçilmiş ve bu alanda güneş enerjili kurutucu ile kurutma işlemi gerçekleştirilmiştir. Kurutma sisteminde ağırlığı 500 g olan patlıcanlar 10 mm kalınlığında dilimlenmiş, 1,2 m/s ve 1.7 m/s hava hızlarında % 92 nem (yaş bazda) miktarından % 8 son nem (kuru baz) değerine kadar 30-65 ᵒC sıcaklıklarda deneyler yapılmıştır. Denemelerde patlıcan numuneleri ortalama %92 nem(yaş bazda) değerinden %84 nem miktarı uzaklaştırılarak %8 nem(kuru baz) değerine getirilmiştir. Ayrıca yapılan denemelerde renk analizlerinin sonuçlarını değerlendirdiğimizde, patlıcanların iç renkleri(beyaz bölge) için ortalama L değeri 80, kroma değeri 24, hue açısı ise 88 ve patlıcanların kabuklarının renkleri(siyah bölge) ise ortalama L değeri 22, kroma değeri 3, hue açısı ise 74 olarak bulunmuştur. Yapılan uygulamalar ve analizler sonucunda elde edilen veriler, tasarlanan sistemin amaçlanan hedef için uygun ve verimli olduğu sonucuna varılmıştır. One of the methods used in order to hide from degradation as a safe drying of agricultural products , which are made since an early ages. Aim of removing free water in dried product is to stop the activity of microorganisms and biochemical reactions that can occur in products. Drying operations are providing for longer storage of food. This reduced water activity of food spoilage is prevented during operations . Heat is supplied to the food during the drying in the drying process , and many sources of energy available for the applied temperature. South Eastern Anatolia Region 2993 hours / year with a sun clock in our region with the highest potential in Turkey. Sanliurfa city also has the highest sunshine hours in this region due to our region and province; for solar drying is an important region. This work will benefit from solar electricity from renewable sources . Inexpensive, quality and utilizing solar energy to be a sustainable system is designed solar dryer . Production and consumption in the province of Sanliurfa was subject to significant amounts of eggplant drying process. Due to absence of dried eggplant consumption and export opportunities as particularly preferred. Drying conditions are influenced by the products made by traditional methods and media may be damaged. In this study and to eliminate these losses , both aimed to ensure that the product is dried in a healthy way , reducing the drying time. Considering all these facts, it uses solar energy in Sanliurfa conditions , both economic and technical basis of drying eggplant is available. The system can be investigated experimentally chosen for the drying operation and that location of a space solar dryer and drying were performed. Weight in the drying system 500 g with eggplant sliced 10 mm thick , 1.2 m / s and 1.7 m / s air velocity 92% humidity in the (wet basis) final moisture 8% of the amount ( dry basis) until the value is made experiments in 30-65 ᵒC temperature . Average humidity 92% eggplant samples in Experiments (wet basis) 84% moisture content removal than 8% moisture ( dry basis) was adjusted to value. We also evaluate the results of the experiment in color analysis , internal color of eggplant (white area) average L value of 80, chroma value of 24, while the angle of hue 88 and shell the color of eggplant (black area) the average value of L 22 , chroma value of 3, the angle of hue 74 , respectively. The implementations and analyzes data obtained as a result, it was concluded that appropriate and efficient for the intended target of the designed system.