Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşamı kalitesi ile örgütsel değer algıları arasındaki ilişki / The relationship between the quality of work life of teachers and school administrators and their perception of organizational values

Abstract

Bu araştırma ile kamu ve özel okullarda görev yapan öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşamı kalitesi; toplam yaşam alanı, güvenli ve sağlıklı çalışma koşulları, işgören kapasitesinin geliştirilmesi, sosyal sorumluluk, sosyal bütünleşme, demokratik ortam, uygun ve adil karşılık boyutlarında algılama düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin okullarına ilişkin örgütsel değer algı düzeyleri ele alınmış, iş yaşamı kalitesinin örgütsel değer algılarını yordama derecesi belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu Kayseri il merkezinde görev yapan 568 öğretmen ve 100 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin iş yaşamı kalitesini belirlemek için Erdem (2008) tarafından geliştirilen "İş Yaşamı Kalitesi Ölçeği" ve örgütsel değerleri belirlemek için Yılmaz (2007) tarafından geliştirilen "Örgütsel Değerler Ölçeği" kullanılmıştır. Veriler, SPSS 16.0 programıyla, bilgisayar ortamında analiz edilmiştir. Verilerin analizinde, frekans ve yüzde dağılımı, aritmetik ortalama ve standart sapma, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey HSD testinden yararlanılmıştır. Anlamlılık düzeyi için α =.05 alınmıştır. Kamu okullarında görev yapan öğretmen ve okul yöneticileri toplam yaşam alanı, işgören kapasitesinin geliştirilmesi, sosyal sorumluluk, sosyal bütünleşme, demokratik ortam, uygun adil karşılık boyutlarında iş yaşamı kalitelerini özel okullarda görev yapan öğretmen ve okul yöneticilerine göre daha düşük bulunmuştur. Güvenli ve sağlıklı çalışma koşulları boyutunda, özel okullarda görev yapan okul yöneticileri kamu okullarında görev yapan okul yöneticilerine göre daha yüksek bulunmuştur. Okul yöneticilerinin örgütsel değer algıları öğretmenlere göre daha yüksek bulunmuştur. Öğretmenlerin iş yaşamı kalitesi ile örgütsel değer algıları arasında pozitif yönde düşük düzeyde ilişki belirlenmişken, okul yöneticilerinin iş yaşamı kalitesi ile örgütsel değer algıları arasında pozitif yönde orta düzeyde ilişki belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: İş Yaşamı Kalitesi, Örgütsel Değerler This study aims to find out the perception levels of teachers and school administrators working in public and private schools, on quality of work life (QWL), referring to total life environment, safe and healthy working conditions, development of the capacity of employee, social responsibility, social integration, democratic environment, and appropriate and fair provision. This research also deals with the level of organizational values and perceptions of teachers and school administrators about their school and examines the levels of organizational values, identification and internalization dimensions of QWL. Correlational survey model is used in this research. The research sample groups comprise of 568 teachers and 100 school administrators who work in the city of Kayseri. In order to determine the quality of work life of the teachers and the school administrators "The Quality of Work Life Scale" which was developed by Erdem (2008) and in order to find out their organizational value, "The Organizational Value Scale" which was developed by Yılmaz (2007) were used. The data was analyzed by SPSS 16.0 program. Frequency, percentage distribution, arithmetic average, standard deviation, t-test, simple way analysis of variance (ANOVA) and Turkey HSD test were used in the analysis. For significance level, α, 0.05 was used. Dimensions of the QWL (total life environment, development of the capacity of employee, social responsibility, social integration, democratic environment, suitable and fair provision) of teachers and school administrators working in public schools has been found lower than those of teachers and school administrators working in private schools. Safe and healthy working conditions of school administrators working in private schools have found higher than those of administrators working in public schools. Organizational value perception of the school administrators has been found higher than that of teachers. It has been found out that there is a low positive relationship between the organizational values and the quality of work life of teachers. A moderate positive relationship between the organizational values and the quality of work life of school administrators has been determined. Key Words: Quality of Work Life, Organizational Values