Trombosit aferezine başvuran donörlerde, aferez öncesi ve sonrası oksidan-antioksidan durumunun araştırılması / Investigation of oxidant and antioxidant status of donors before and after platelet apheresis

Abstract

Random trombosit kullanımı, aferez cihazları geliştikçe yerini aferez trombositlere bırakmakta ve aferez donör sayısı her geçen gün daha da artmaktadır. Trombosit donör aferezi ile ilgili fazla bir çalışma olmamasından dolayı, trombosit aferezin donörlere bir yararın ya da zararı olup olmadığı pek bilinmemektedir. Santrifugasyon tekniği aferez cihazlarında en çok kullanılanıdır. Kan, bir kateter yardımıyla vücut dışına alınır. Aferez cihazında santrifüj edilir. Santrifüj sırasında trombositler ve beyaz küreler ara kısımda birikerek istenen bileşenler alınarak ayrılır ve toplama torbasında toplanır. Santrifugasyon tekniği kullanılarak alınan trombosit aferezinin de diğer kan bağışlarında olduğu gibi; Kan yapımını canlı tutuğu, kemik iliği yağlanmasını önlediği, verilen kanın yerine, vücutta genç hücrelerin dolaşıma katıldığı için, bağışçının kendini daha dinç ve canlı hissettiği, kandaki kolesterol ve trigliserid gibi yağları düşürdüğü, kalp krizi ihtimalini azatlığı bilinmektedir. Ayrıca baş ağrısı, stres, yüksek tansiyon, yorgunluk gibi rahatsızlıkların giderilmesinde de çok büyük katkısı vardır. Bu çalışmada santrifugasyon tekniği aferez cihazına maruz kalan donörde oksidatif stres oluşturup oluşturmadığını araştırmayi amaçladık. Aferez işlemi öncesi ve sonrası alınan kanlarda toplam oksidan ve antioksidan kapasiteleri kalorimetrik yöntemle biyokimya otoanalizöründe belirlenerek oksidatif stres indeksi tayin edildi. Toplam oksidant ve antioksidant kapasitelerin her ikside trombosit aferez işlemi sonrası donorlerde anlamlı olarak düşük bulundu (p=0.016, p=0.018, sırasıyla). Fakat oxidatif stres indeksi değişmedi. Bulgularımız ışığında, trombosit aferezinin donorlerde minimal bir oksidatif stres oluşturduğunu ve bununda antioxidantları tüketerek azalttığını, bunu yaparken de vücudun antioksidant koruyucu sistemini uyarabileceği sonucunu çıkarabiliriz. Anahtar kelimeler: Toplam antioksidant kapasite, toplam oksidant kapasite, oksidatif stres indeksi, trombosit aferezi Random platelets use is decreasing while , apheresis platelets use is increasing due to apheresis devices evolves and the number of apheresis donors is increasing day to day . Since there is not many scientific study about platelet donor apheresis it is unknown whether platelet apheresis has harm or benefit on trombosit apheresis donor. Apheresis centrifugation technique is most commonly used of these devices. The blood is taken out of the body through a catheter. And it has been centrifuged in apheresis device. During the centrifugation, platelets and white cells accumulates in the buffer zone and the desired components extracts have been collected in a collecting bag. Platelet apheresis?s benefits are to produce blood, decrease of cholesterol and triglyceride levels in blood, prevent to heart attack. Furthermore it eliminates head ache, high blood pressure and fatique. We aimed in this study to investigate whether platelete apheresis cause oxidative stres in donors or not. In the blood taken from the donors before and after platelete apheresis process by measuring total oxidant and antioxidant levels with a colorimetric method in a biochemistry autoanalyser we determined oxidative stres index. Both total oxidant and antioxidant capacity after apheresis significantly decreased p=0.016, p=0.018, respectively). But oxidative stres index did not changed. In the light of these findings, it is possible to conclude that platelet apheresis cause minimal oxidative stres which uses antioxidants and by which stimulates antioxidant protective system of the body. Key words: Total antioxidant capacity, total oxidant capacity, oxidative stres index, platelet apheresis