Akut iskemik inme hastalarında total oksidan ve antioksidan statü ile eritrosit ve trombosit indekslerinin araştırılması / Investigation of total oxidant and antioxidant status, erythrocyte and platelet indices in acute ischemic stroke patients

Abstract

Giriş: İnme, mortalite ve morbiditeye neden olan önemli serebrovasküler hastalıklardan biridir. İskemik inme sürecinde antioksidan savunma yetersiz kalabilir; serbest oksijen radikalleri artarak kan beyin bariyerini yıkabilir. Bu hasar, beyin kan akımının bozulmasına, beyin ödemine ve inflamatuar yanıtın oluşmasına neden olabilir. Bu çalışmada amaç, iskemik inmeli hastalarda oksidan ve antioksidan statü ile oksidatif stres, eritrosit ve trombosit indeksi değerlerini araştırmaktır. Materyal ve Metod: Çalışma, Harran Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Acil Servisine gelen 51 akut iskemik inmeli hasta ile 49 sağlıklı kontrolden alınan kan örnekleri üzerinde yürütüldü. Hasta grubunun yaş ortalaması 68.37±12.72 yıl, kontrol grubunun ise 65.04±10.79 yıl olarak hesaplandı. Alınan plazma örneklerinde total antioksidan statü (TAS), total oksidan statü (TOS) ve oksidatif stres indeksi (OSI) değerleri ile paraoksanaz (PON1) ve aril esteraz (ARES) enzim aktiviteleri; tam kan örneklerinde eritrosit sayısı (RBC), hematokrit değer (HCT%), ortalama eritrosit hacmi (MCV), hemoglobin miktarı (HGB), ortalama eritrosit hemoglobini (MCH), ortalama eritrosit hemoglobin yoğunluğu (MCHC), eritrosit dağılım genişliği (RDW), trombosit sayısı (PLT), trombotkrit (PCT), ortlama trombosit hacmi (MPV) ve trombosit dağılım genişliği (PDW) değerleri ölçüldü. Çalışmada elde edilen ham veriler SPSS programı ile analiz edildi. Bulgular: TAS, TOS ve OSI değerleri ile PON1 ve ARES aktiviteleri bakımından kontrol grubu ile inme grubu arasında istatistiksel olarak önemli düzeyde farklılıklar (sırası ile P<0.04, P<0.001 ve P<0.007, P<0.04 ve P<0.05) bulunduğu saptandı. Ayrıca inme ve kontrol gruplarının MCV, RDW ve MPV değerleri bakımından iki grup arasında istatistiksel olarak önemli (sırası ile P<0.04, P<0.02 ve P<0.007) düzeylerde farklılıklar olduğu; ancak aynı grupların RBC, HCT%, HGB, MCH, MCHC, PLT, PCT ve PDW değerleri arasında önemli bir farklılık bulunmadığı (P>0.05) gözlemlendi. Sonuç: İskemik inmeli hastalarda TAS değerlerinin istatistiksel olarak önemli düzeyde azaldığı, TOS ve OSI değerleri ile MCV, RDW ve MPV değerlerinin anlamlı düzeyde arttığı belirlendi. Ayrıca, inme hastalarında PON1 ve ARES aktivitelerinin azaldığı gözlemlendi. Bu sonuçlara göre, total antioksidan savunmanın azalması, oksidatif stresin artması ile MCV, RDW ve MPV değerlerinin artması akut iskemik için önemli risk faktörleri olabilir. Yinede, inme hastalarında oksidatif stres, oksidan-antioksidan statü, eritrosit ve trombosit indekslerini değerlendirebilmek için daha kapsamlı çalışmalar yapılması gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Akut iskemik inme, oksidatif stres, oksidan ve antioksidan statü,paroksonaz, arilesteraz, eritrosit ve trombosit indeksleri. Introduction: Stroke is one of the important cerebrovascular diseases lead to morbidity and mortality. Antioxidant defense may be insufficiency in the process of ischemic stroke and free oxygen radicals increase and these free radicals may damage the blood-brain barrier. This damage may lead to deterioration of cerebral blood flow, cerebral edema and inflammatory response. The aim of this study is to investigate the values of oxidant and antioxidant status, oxidative stres index, erythrocyte and platelet indices in patients with ischemic stroke. Material and Methods: Fifty-one acute ischemic stroke patients and fourty nine healthy control subjects in Harran University, Hospital Emergency Service were included to the study. While mean age of stroke group was 68.37±12.72 years, the controls were 65.04±10.79 years. The values of total antioxidant status (TAS), total oxidant status (TOS) and oxidative stress index (OSI); the activities of paraoxonase (PON1) and arylesterase (ARES) enzymes in all plasma samples were measured by automated analyser. The counts of erythrocyte (RBC), haemoglobin concentration (HGB), haematocrit-values (HCT%) erythrocyte indices such as mean corpuscular volume (MCV), mean corpuscular hemoglobin (MCH), mean corpuscular hemoglobin concentration (MCHC), red cell distribution width (RDW); platelet counts (PLT), platelet indices such as mean platelet volume (MPV), plateletcrit (PCT) and platelet distribution width (PDW) in whole blood were determined by automatic cell counter. The inexperiency data obtained from this study were analysed using SPSS software. Results: The differences among the values of TAS, TOS, OSI and the activities of PON1 and ARES enzymes of the control and ischemic stroke groups were statistically significant (P<0.04, P<0.001 ve P<0.007, P<0.04 ve P<0.05, respectively). In addition, there were significantly differences (P<0.04, P<0.02 ve P<0.007, respectively) between the values of MCV, RDW and MPV of the same groups. On the other hand, the differences between the values of RBC, HCT, HGB, MCH, MCHC, PLT, PCT and PDW of the two groups were not significantly (P>0.05). Conclusion: While the values of TAS and the activities of PON1 and ARES enzymes in ischemic stroke patients were significantly decreased, the levels of TOS, OSI, MCV, RDW and MPV were statistically increased in ischemic stroke group. Based upon these results, the decreasing of total antioxidant defense, the increasing of oxidative stress and the values of MCV, RDW and MPV may be an important risk factors for ischemic stroke. However, further studies are necessary in order to evaluate the oxidative stress, oxidant- antioxidant status, RBC and PLT-indices in stroke patients. Key words: Acute ischemic stroke, oksidative stres, oxidant and antioxidant status,paraoxonase, arylesterase , erythrocyte and platelet indices.