Mali kural uygulamaları ve Türkiye örneğinin incelenmesi / Financial rules of the sample applications and Turkey investigation

Abstract

Çoğu gelişmekte olan ülke, 1980'lerin ortalarına kadar kamu finansmanı dengesizlikleri ile karşı karşıya kalmışlardır. Son yirmi yılda ülkelerin mali yapılarında meydana gelen bozulmalar, mali disiplini yasal ve anayasal yollarla sağlanması düşüncesi ile ileri sürülen mali kurallar, mali disiplinin sağlanması açısından bir takım sınırlamalar getirmektedir. Kamu maliyesi literatüründe devletlerin uygulayacağı maliye politikalarının önceden belirlenmiş bazı kurallarla sınırlandırılması konusu tartışmalara neden olmuştur. Mali kurallar maliye politikası araçları üzerine getirilen sınırlandırmalar şeklinde olup yirmi yılı aşkın bir süredir birçok araştırmacı ve politika yapıcının ilgisini çekmiştir. Bu yüzden de sık sık gündeme getirilmiştir. Bu çalışmada amaç, maliye politikası kuralları hakkında bilgi vererek, uygulanabilirliğine ilişkin bir çıkarımda bulunmaktır. Çalışmada, mali kurallar ele alınacak, çeşitli ülkelerde mali kural uygulamalarına karşılaştırılmalı olarak yer verilecek, ülkemizdeki uygulamaları açısından tartışılacaktır. Ülkemiz kamu mali yönetiminde 1999-2008 döneminde IMF ile yürütülen ekonomik program kapsamında çeşitli mali kurallar benimsenmiştir. Çalışmada IMF ile yürütülen programın kurala dayalı maliye politikasına geçiş sürecinde önemli katkıları olduğu, fakat program dönemi içerisinde kamu mali yönetiminde saydamlığı zedeleyici bazı uygulamalara girişildiği saptanmıştır. Bununla birlikte, iç hukukumuzda da mali kural benzeri düzenlemelere rastlanmaktadır. İç hukukumuzda yer alan mali kural benzeri hükümlerin etkinliğinin sağlanabilmesi için ise uygulama ayağının güçlendirilmesine ihtiyaç olduğu görülmüştür. In most developing countries until the mid-1980s, faced with public finance imbalances. The deterioration of financial structures of countries in the last two decades, the idea of fiscal discipline to ensure the legal and constitutional means, was proposed by the Financial Rules, in order to ensure fiscal discipline to impose limits on a team. Implement fiscal policies in the public finance literature states leads to some preset rules limiting the debate. Fiscal rules are in the form of restrictions imposed on the fiscal policy tools over the last twenty years has attracted the attention of many researchers and policymakers. So they have been raised frequently. In this study, the fiscal policy rules by providing information about the extent practicable, the inferences is to a. The study will focus on financial rules, financial rules in various countries will be included in the comparative practices, our country will be discussed in terms of applications. Our country is carried out in public financial management under the economic program with the IMF during 1999- 2008 was adopted various fiscal rules. The study was carried out with the IMF program, rule-based fiscal policy as important contributions to the process of transition, but some of impairing the transparency of public financial management practices within the program period was undertaken. However, the fiscal rule in the internal hukukumuzda found in similar arrangements. Internal hukukumuzda similar provisions in the fiscal rule in order to ensure the effectiveness of the practice were a need to strengthen the feet.