Şanlıurfa il merkezindeki lise öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları ve ilişkili faktörler / Health promotion behaviors and related factors of high school students in Şanlıurfa city centre

Abstract

Kesitsel tipteki bu epidemiyolojik araştırmada, Şanlıurfa il merkezinde öğrenim gören lise öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışlarını ve bu davranışlarıyla ilişkili faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada %95 güven düzeyinde 1023 öğrenciye ulaşılması planlanmış ve Kasım-Aralık 2009 tarihleri arasında 1023 öğrencinin tümüne ulaşılmıştır. Veri toplamada `Sosyo-Demografik Bilgi Formu', `Sağlığın Önemi Ölçeği', `Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları (SYBD) Ölçeği' ve `Sağlık Denetim Odağı Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırmaya katılan 1023 öğrenciden %35'i kız, %65'i ise erkektir. Öğrencilerin yaş ortalaması 16.06±1.2'dir. Öğrencilerin SYBD ölçeğinden aldıkları ortalama puan 118.4±20.0'dır. Ergenlerin aldıkları alt test puanları madde sayılarına bölünerek incelendiğinde; en yüksek `kendini gerçekleştirme' ve `kişilerarası destek', en düşük `sağlık sorumluluğu' ve `egzersiz' alt ölçeğinden puan aldıkları saptanmıştır. Çoklu regresyon analizinde, öğrencilerin erkek olması, anadolu-fen lisesinde öğrenim görmesi, çekirdek ailede yaşaması, annenin okur-yazar olması, sağlıklı olması, hastalandığı zaman kendi başına doktora gitmesi, okul dışında sosyal etkinliklere katılması ve iç - dış kontrol denetim odağının sağlıklı yaşam biçimi davranışıyla ilişkili faktörler olduğu saptanmıştır (p<0.05). Araştırma bulgularına dayanarak; okul sağlığı hizmetlerinin yasal düzenlemelere uygun olarak sunumunun sağlanmasının, değiştirilebilir risk faktörleri odaklı ve sağlığı geliştirici stratejileri temel alan bir yaklaşımla gerçekleştirilecek sağlık eğitimi programları ile ergenlere sağlık sorumluluğu başta olmak üzere sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının kazandırılmasının, kadınların okullaşma oranının yükseltilmesinin ve okulların niteliğinin iyileştirilmesinin önemli girişimler olacağı düşünülmektedir. The aim of this cross-sectional epidemiological study was to determine Health Promotion Behaviors and Related Factors of High School Students in Şanlıurfa Province . In this study, we planned to reach 1023 students at 95% confidence level and all 1023 students were reached between November-December 2009. Data were collected by using 'Socio-Demographic Data Form', 'Health Emphasize Scale', 'Healthy Life Style Behavior (SYBD) Scale' and 'Health Locus of Control Scale ". 1023 students participated in the research, 35% female, while 65% are male. Mean age of students who participated in the study was 16.06±1.2. It was found that the mean score of students for Healthy Life Style Behavior (SYBD) Scale was 118.4 ± 20.0. Subscale scores of adolescents by dividing the number of items were examined, the highest 'self realization' and 'interpersonal support', the lowest 'health responsibility' and 'exercise' subscales were scored. In multiple regression analysis, The students' gender being male, studying at Anatolia-science high school, lives in nuclear family, having literate mother, being healthy, by itself able to go to the doctor when ill, participating in social activities outside school, and internal - external control locus of the healthy lifestyle was found to be associated with behavioral factors (p<0.05). Based on research findings; presenting of school health services to ensure compliance with legal regulations, focusing on modifiable risk factors and an approach based on health promoting strategies for health education programs will be held responsible for the health of adolescents and especially to teach healthy lifestyle behaviors, raising the enrollment rate of women and improving the quality of schools was thought to be important initiatives.