Sıtma hastalarında lökositlerin oksidatif stresinin araştırılması / Investigation of Leukocytes' oxidative stress in patients with malaria

Abstract

Malarya, plasmodium parazitinin sebep olduğu enfeksiyöz parazitik bir hastalıktır. Hastalık tropikal ve subtropikal bölgelerde yaygındır. İnsanda sıtmaya neden olan Plasmodiumlar; P.falciparum, P.vivax, P.ovale ve P.malariae'dır. Tüm sıtma olgularının % 95'inin nedeni Plasmodium vivax'tır ve yöremizde de en yaygın olan sıtma nedenidir. Sıtma, ancak insan, Plasmodium ve dişi anofel üçlüsü bulunduğunda oluşabilen ve akut ateş nöbetleri ile başlayan bir parazit hastalığıdır. Sıtma paraziti insanlara dişi Anofel sivrisineklerinin ısırması ile geçmekte ve sıtma epidemileri gelişmektedir. Sıtma parazitinin saptanmasında klasik altın standart yöntem kalın damla kan preparatlarının mikroskobik incelenmesidir. Bununla birlikte sıtma tanısı için mikroskobiye alternatif yöntem olarak hızlı sıtma tanı testleri geliştirilmiştir. Sıtma hastalarında daha önce yapılan bilimsel çalışmalarda, serumun/plazmanın, eritrositlerin ve trombositlerin oksidatif-antioksidatif durumları araştırılmıştır. Sıtma hastalarında lökopeni'de gözlemlenmektedir. Çalışmamızda sıtma hastalarında gözlemlenen bu durumun lökositlerin oksidatif stresiyle ve apoptozisle ilişkisi olabileceğini öngörerek, oksidan - antioksidan parametreleri ve bunların lökosit sayılarıyla ilişkilerini araştırdık. Hasta kanlarından Histopaque-1119 ile elde ettiğimiz lökositlerin toplam oksidatif ve antioksidatif durumları REL® Assay kitleri kullanılarak kolorimetrik bir yöntemle ölçüldü. Ayrıca caspase 3 aktivitesi yine ticari kitler (Sigma®) kullanılarak tespit edildi. Elde edilen veriler SPSS11.5 istatistik programı kullanılarak student t testi ile analiz edildi. Ayrıca parametreler arası korelasyon Pearson korelasyon testi ile incelendi. Elde ettiğimiz bulgulara göre, sıtma hastalarının lökositlerinde oksidan parametreler yüksek, antioksidan parametreler düşük bulunmuştur. Sıtma hastalarında lökosit sayılarıyla, plazmanın oksidatif hasarını gösteren plazma malondialdehit düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde negatif korelasyon saptanmıştır. Apoptozisin bir göstergesi olan Caspase 3 enzim aktivitesininde sıtma hastalarının lökositlerinde kontrol grubuna göre yüksek olduğu bulunmuştur. Elde edilen bu bulgularla, konakçının sıtma patojenine karşı ortaya koyduğu durum, lökopeninin etyopathogeneziyle de ilgili olabilecek, immünokimyasal mekanizmalar hakkında yeni bilgiler üretilmiştir. Bulgularımız ışığında, sıtma hastalarının lökositlerinde oksidatif stresin meydana geldiğini ve bununda sıtma hastalarında görülen lökopeninin etiyopatogenezinda rol oynayabileceğini söylemek mümkün gözükmektedir. Anahtar Kelimeler: Sıtma, Oksidatif Stres, Antioksidan Seviye, Lökopeni Malaria is a parasitic infectious disease caused by Plasmodium. It is widespread in tropical and subtropical regions. In humans malaria is caused by P. falciparum, P. malariae, P. ovale and P. vivax.. P. vivax is responsible for about 95% of all malaria cases which is same in our region. Malaria is a parasitic disease which may occur only in the presence of triad of human, Plasmodium, and a female Anopheles mosquito and initiates with acute fever attacts. Malaria parasite transmites to the human by biting female Anopheles mosquitos and malaria epidemias develop. For diagnosis of malaria parasite gold-standart method is the microscopic examination of thick blood smear. However, alternative methods for the microscopic diagnosis have been developed such as rapid malaria diagnostics tests. In many studies undertaken on malaria patients oxidative-antioxidative status of plasma, erythrocytes and trombocytes have been investigated. There is leukocytopenia in malaria patients. It has been proposed that this leukocytopenia may be related to oxidative stres of leokocytes and apoptosiz and therefore in this study oxidant-antioxidant parameters and their relationship with leukocytes? numbers have been investigated. Total oxidative and antioxidative status of leukocytes obtained with Histopaque-1119 from their blood were measured by using REL® Assay diagnostics with a colorimetric method. Additionally caspase 3 activities were measured using commercially available kits (Sigma®). The data were analysed by using SPSS 11.5 statistics program with student t test and the correlation analyses were performed with Pearson correlation test. According to the findings in leukocytes of the patients oxidant parameters have been found to be high, antioxidant parameters to be low. There was a statistically significant negative correlation between the leukocyte account and plasma malondialdehyde levels which show oxidative damage in the patients with malaria. Caspase 3 activities showing apoptosiz in leukocytes of the malaria patients were found to be higher than those in leukocytes of the controls. In the light of our findings it may be possible to conclude that oxidative stres occur in leukocytes of the patients with malaria and it may play a role in the etiopthogenesiz of the leukocytopenia present in these patients. Key words: Malaria, oxidative stres, antioxidant level, leukopenia