Harran ovası derin akiferinin bazı su kalitesi parametrelerinin belirlenmesi / Determination of the some water quality parameters of deep aquifer of the Harran plain

Abstract

Ülkemizde nüfus, sanayileşme, tarım ve turizm faaliyetleri her geçen yıl daha da artmaktadır. Bu faktörlerin artışıyla birlikte yüzey suyunun yanı sıra yeraltısuyunun da kullanımında artış görülmektedir. Yeraltı sularının değişik faaliyet ve amaçlar için kullanımı, yeraltısuyunun miktar açısından kontrolünün yanı sıra kalite açısından da izlenmesini zorunlu hale getirmiştir. Yeraltı sularının hidrojeokimyasal ve kirlilik açısından değerlendirilmesi, yorumu, kontrolü ve izlenmesi için genelde gözlem kuyularından kimyasal analiz amaçlı örnek alımı gerçekleştirilmelidir. Bu tez çalışmasıyla, Kasım 2008 ? Temmuz 2009 tarihleri arasında aylık olarak, Harran Ovasında temsil edici onbir örnekleme kuyusunun Na+, K+, Ca+2, Mg+2, Cl-, SO4-2, HCO3-, NO3- parametreleri analiz edilmiştir. Sıcaklık, pH, elektriksel iletkenlik (EC) ve toplam çözünmüş katı madde (TDS) parametreleri arazide ölçülmüştür. Toplam sertlik, sodyum absorpsiyon oranı (SAR), %Na hesaplanarak elde edilmiştir. Çalışmanın analiz ve ölçüm sonuçları, içme suyu kalitesi (ulusal ve uluslararası), tarımsal sulama suyu kalitesi ve hidrojeokimyasal fasiyes açısından sınıflamalara tabi tutulmuştur. Population, industrialization, agriculture, and tourism activities grow more and more in the past years in our country. Beside surface water usage, increasing of groundwater usage is seen along with the increasing of these factors. Usage of the groundwaters for different activities and purposes bring up the matter that quality monitoring of the groundwaters is indispensable besides quantity monitoring. Water sampling for chemical analyses from observation wells should be carried out in order to evaluate, interpret, control and monitor of groundwater quality for the hydrochemical and contamination evaluations. In this thesis, groundwater samples taken from eleven representative sampling wells in the deep aquifer of Harran Plain for concentrations of Na+, K+, Ca+2, Mg+2, Cl-, SO4-2, HCO3-, NO3- were analyzed during November 2008- July 2009 monthly. Values of temperature, pH, electrical conductivity (EC), total dissolved solids (TDS) were measured in situ. Total hardness, sodium absorption ratio (SAR), and Na% values were calculated. Results of the analyses and measurements of the study were subjected to the classifications with regard to drinking water quality (national and international level), irrigation water quality and hydrochemical facies