Harran ovası koşullarında farklı azot dozlarının pamukta (Gossypium hirsutum L.) çiçeklenme ve meyvelenme düzenine verim ve verim unsurlarına etkisi üzerine bir araştırma / A research of the effects of different nitrogen rates on flowering and fruiting pattern, yield, yield components in cotton (Gossypium hirsutum L.) in the Harran plain conditions

Abstract

Bu çalışma, 1996 ve 1997 yıllarında, Harran Ovası koşullarında farklı azot dozlarının (0, 8, 16 ve 24 kg/da N) pamuğun (Gossypium hirsutum L.) çiçeklenme ve meyvelenme düzeni, verim ve verim unsurlarına etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır. Deneme, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü deneme alanlarında. Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre, dört tekrarlaman olarak düzenlenmiştir. Çalışmada: kütlü pamuk veriminin 370 ile 410 kg/da arasında değiştiği; en yüksek verimin dekara 16 kg saf azot uygulamasından; en ekonomik azot dozunun 14 kg, optimum dozun ise, 16 kg olduğu; meyve dalı birinci boğumlan ile 2. ve sonraki boğumlardan elde edilen kütlü pamuk verimlerinin toplam verime katkılarının 1996 yılında % 44-50 ve % 36-37; 1997 yılında ise, % 44-51 ve % 35-40 arasında olduğu saptanmıştır. Dekara 8 ve 16 kg azot uygulaması ile en uzun yatay çiçeklenme arahğımmn oluştuğu; kontrola (azot verilmeyen) göre azot uygulamalarının dikey çiçeklenme aralığım arttırdığı; azotun koza kütlü ağırlığı ve çırçır randımanında azalmalara neden olduğu; uygulamaların 100 tohum ağırlığı ve çenet sayısına önemli düzeyde etkili olmadığı saptanmıştır. Azotun bitki boyu, odun dalı sayısı, meyve dalı sayısı, çiçek - koza açma gün sayısı, ilk meyve dalı boğum sayısı, ortalama olgunluk süresi, günlük verim yüzdesi indeksi ve erkencilik indeksini önemli düzeyde arttırdığı, birinci el kütlü oranım ise, önemli düzeyde azalttığı saptanmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Pamuk, Azot Dozları, Çiçeklenme, Meyvelenme Düzeni, Verim ve Verim Unsurları.