Bağırsak parazitlerinin 0?6 yaş arası çocuklarda fiziksel, mental ve nöromotor gelişim üzerine etkileri / The effects of intestinal parasites on growth, mental and neuromotor development of children aged 0-6 years

Abstract

Vaka-kontrol tipinde yürütülen bu epidemiyolojik araştırmada, bağırsak parazitlerinin 0?6 yaş arası çocukların fiziksel büyüme, mental ve nöromotor gelişimlerine etkisi araştırılmıştır. Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesi'nde 2007 Ekim-Aralık aylarında yapılan bu çalışmada boya göre ağırlıkları, yaşa göre ağırlıkları ve yaşa göre boyları ?2 standard deviasyonun (z skoru) altında olan 50 çocuk olgu grubu, üstünde olan 50 çocuk ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Bağırsak parazitlerini saptamak için alınan dışkı örnekleri nativ- lugol, sedimentasyon, asit fast boyama yöntemleriyle, perianal materyaller selofan bant yöntemiyle incelenmiştir. Çocukların kan sayımları, serum demir düzeyleri ölçülmüştür. Sosyo-ekonomik durum ve çevresel faktörleri belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan anket uygulanmıştır. Çocukların mental ve nöromotor gelişmelerinin değerlendirilmesinde Ankara Gelişim Tarama Envanteri Anketi uygulanmıştır Çocukların %58'inde bir veya birden fazla bağırsak paraziti saptanmıştır. Parazit saptanan 58 çocuktan 32'sinde (%55.2) bir bağırsak paraziti saptanırken, 26'sında (% 44.8) birden fazla bağırsak paraziti saptanmıştır. Çalışmada parazitler sırasıyla Giardia intetinalis %42.53 (37) Enterobius vermicularis %27.58 (24), Ascaris lumbricoides %18.39 (16), Hymenolepis nana % 5.75 (5), Trichuris trichiura % 3.45 (3), Blastocystis hominis %1.15 (1), Entemoeba coli %1.15 (1) olarak saptanmıştır 37 ay ve üzeri çocuklarda 0?36 ay arası çocuklara göre 1.93 kat daha fazla parazit görülmüştür (p<0.05). Büyüme geriliği olan ve malnütrisyonlu çocukların 29'unda (%58) Giardia intestinalis'le birlikte başka bağırsak parazitleri mevcutken 13'ünde (%26) Giardia intestinalis dışında bağırsak parazitleri saptanmıştır, 8'inde (%16) herhangi bir parazit saptanmamıştır. Kontrol grubu çocukların 10'unda (%20) Giardia intestinalis'le birlikte başka bağırsak parazitleri mevcutken, 6'sında (%12) Giardia intestinalis dışında bağırsak parazitleri saptanmıştır, 34'ünde (%68) herhangi bir parazit saptanmamıştır. Bu da bağırsak parazitleriyle fiziksel gelişime arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğunu göstermektedir (p<0.001). Bağırsak parazitlerinin fiziksel büyüme geriliğini ortalama 2.9 kat, genel gelişim geriliğini 1.9 kat, dil-bilişsel gelişim geriliğini 2.2 kat, ince motor gelişim geriliğini 2.9 kat, artırdığı saptanmıştır (p<0.001). Bağırsak parazitleri ile kaba motor gelişim geriliği ve sosyal beceri gelişim geriliği arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmamıştır (p>0.05). Ayrıca bağırsak parazitleri ile anemi arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur (p<0.05). Çocuklardaki parazit pozitifliği ile toprakla oynama, anne öğrenimi, baba öğrenimi, ekonomik durum, çocuk sayısı, ailedeki birey sayısı, el yıkama, ailedeki parazitoz arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanırken (p<0.05), aile tipi, tuvaletin evin içinde veya dışında olması, ortak çamaşır ve yatak kullanma arasında ilişki saptanmamıştır (p>0.05). Anahtar kelimeler: Bağırsak parazitleri, 0-6 yaş arası çocuklar, malnütrisyon, fiziksel büyüme, mental-nöromotor gelişim, anemi In this case-control epidemiological study, we aimed to investigate the effects of intestinal parasites on growth and mental-motor development of children aged 0-6 years. This survey has been performed within the area of Tilfindir Primary Health Care Center between October-December 2007. At initial, to seperate the control and case groups, the weight and length of the children were measured. 50 of the children whose weight-for-height, height-for-age and weight-for-age below -2 standard deviation (z scores) were enrolled as case group and 50 of the children were above -2 standard deviation were enrolled as control group The stool specimens were examined using native-lugol, modified formalin-ethyl acetate concentration methods and cellophane tape method. Also acid fast stained preparations were examined in all children. Complete blood count and the serum levels of iron in the children were measured . A structured questionnaire was used to collect the socioeconomic, environmental and demographic data about the children. Ankara Development Screening Inventory was used to asses the mental and neuromotor development. Children diagnosed with intestinal parasites and anaemia were treated by physicians of Tilfindir Health Care Center One or more intestinal parasites were detected in 58% of children. 55.2% of these children were infected only one parasite, 44.8% of them were infected by polyparasites.The distribution of the parasites according to species was as follows 37 (42.53 %) Giardia intestinalis, 24 (27.58 %) Enterobius vermicularis, 16 (18.39 %) Ascaris lumbricoides, 5 (5.75%) Hymenolepis nana, 3 (3.45 %) Trichuris trichiura, 1 (1.15 %) Entemoeba coli, 1(1.15 %) Blastocystis hominis. Children above 37 months were infected intestinal parasites 1.93 times higher than children between 0-36 months (p<0.05 58% of children with growth retardation and malnutrition had Giardia intestinalis and other intestinal parasites, 26% of them had other intestinal parasites, 16% of them had no parasite. 20% of normal children had Giardia intestinalis and other intestinal parasites, 12% of them had other intestinal parasites and 68% of them had no parasite. This showed that statistically there was a significant relationship between intestinal parasites and growth retardation , malnutrition (p<0.001 Children with parasites had physical development delay 2.9 times higher, general development 1.9 times higher, language-cognitive development delay 2.2 times higher, fine motor development delay 2.9 times higher than children had no parasites (p<0.001). But statistically there was no significant relationship between intestinal parasites and gross motor development , social-self skills development of children (p>0.05). Also statistically there was a significant relationship between intestinal parasites and anaemia (p<0.05 When the relations between intestinal parasites and some risk factors were evaluated, meaningful correlation is found for the following factors, education level of parents, income, the number of children, the household size, not washing hands, playing with soil and presence a history of parasites in family (p<0.05). But statistically there was no significant relationship between intestinal parasites and the place of toilet, common use of clothes and beds (p>0.05 Key words: Intestinal parasites, children aged 0-6 years, physical growth, malnutrition, mental-neuromotor development, anaemia.