Bazı pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşitlerinde büyüme parametreleri ve hasat devrelerine göre lif özelliklerin saptanması / Determination of fiber characteristics for different harvesting dates and plant growth parameters in some cotton (Gossypium hirsutum L.) varieties

Abstract

Bu araştırma, Harran Ovasında üretimi yapılan pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşitlerinde (Sayar-314, Erşan-92, BA-119, SureGrow-125, Stoneville-453, Carmen, DPL-388, GW Teks, DPL-5111 ve ümitvar görülen Fantom çeşidi) kütlü pamuk verimi, birinci el kütlü oranı, bazı büyüme parametreleri ve farklı hasat devrelerine göre mot, tohum ve lif özeliklerini belirlemek amacıyla, 2006 yılında, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme alanında yürütülmüştür. Çalışma, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre 3 tekrarlamalı, sıra uzunluğu 10 m, sıra arası 70 cm ve sıra üzeri 15-20 cm olacak şekilde kurulmuştur. Araştırma sonucunda; çeşitler arasında kütlü pamuk verimi, erkencilik oranı ve BÇÜBS=5'e ulaşma gün sayısı yönünden farklılıklar bulunduğu; BÇÜBS (Beyaz Çiçek Üstü Boğum Sayısı)'nın ekimden 88 gün sonra 5'e düştüğü, bitki boyunun boğum sayısına oranının ekimden 81 gün sonra sabitlendiği, en üst 5 boğum uzunluğunun ekimden 81 gün sonra azaldığı; çeşitler arasında mot sayısı, nep sayısı, tohum ağırlığı, çırçır randımanı, lif uzunluğu, lif inceliği, lif mukavemeti, lif uzunluk uyum indeksi ve kopma anındaki lif uzama oranı yönünden farklılıklar olduğu; hasadın gecikmesiyle mot ve nep sayısının arttığı; tohum ağırlığı, lif uzunluğu, lif uzunluk uyum indeksi ve kopma anındaki lif uzama oranının azaldığı; çırçır randımanı, lif inceliği, lif mukavemeti ve renk derecesinin etkilenmediği saptanmıştır. This study was aimed to determine mote, seed and fiber characters of cotton (Gossypium hirsutum L.) varieties (Sayar-314, Erşan-92, BA-119, SureGrow-125, Stoneville-453, Carmen, DPL-388, GW Teks, DPL-5111 and Fantom), according to seed cotton yield, first harvest ratio (FHR), some growth parameters and with different harvesting dates at experimental research area of College of Agriculture, Harran University in 2006. All varieties (except Fantom) was grown widely at Harran Plain conditions. Experiment was conducted as randomized complete block design with three replications. All plots were 10 m in lenght and consisted of six rows with row spacing 0.7 m and intrarow spacing 0.15 m- 0.20 m. Results indicated that there was significant difference between seed cotton yield, first harvest ratio (FHR) and number of days to NAWF=5. NAWF=5 was obtained from 88 days after planting, HNR was fixed 81 days after planting and last 5 nodes lenght (L5N) was decreased 81 days after planting. Significant differences were also found among cotton variesties for number of motes and neps, seed weight, ginning outturn, fiber length, fiber fineness, fiber strength, fiber uniformity index and elongation. With the delay of harvesting date, mote and nep numbers were increasead contrast to seed index, fiber length, fiber uniformity index and elongation were decreased, but ginning outturn, fiber fineness, fiber strength and color grade weren?t affected.