Elektronik ticaretin vergi kayıp ve kaçakları üzerindeki etkisi / The effect of e-commerce on tax loss and evasion

Abstract

Elektronik ticaretin ortaya çıkışı ve devam eden hızlı gelişimiyle birlikte ticari ilişkilerin doğası değişmiş, e-ticaretin başlıca aracı olarak kullanılan internet bugün artık herkesin ulaşabildiği alabildiğine yaygın bir araç haline gelmiştir. İşletmeler, maliyetlerden tasarruf, gelir yaratma, pazarlama ve piyasalara ulaşma konularında çok önemli fırsatlar sağlamışlardır. Tüketiciler, internet üzerinden dünya pazarlarına kolayca ulaşabilmekte, daha geniş bir ürün yelpazesi içinden seçim yaparak, evlerindeki rahat ortamda alışveriş yapabilmektedirler. Diğer taraftan, e-ticaretin, ülkelerin vergi tabanlarını erozyona uğratacak büyük bir potansiyele de sahip olması nedeniyle hükümetler, en önemli gelir kaynaklarını kaybetme riskiyle karşı karşıya kalmışlardır. E-Ticaret, ülkeler arasındaki sınırları ortadan kaldırmakta, alıcı ve satıcıları görünmez kılmaktadır. E-Ticaretin vergilendirilmesine ilişkin en önemli sorunlardan biri; işlemlerin takip edilememesi ve böylece internet gibi elektronik ortamda satılan ve teslim edilen sayısal ürünlerin vergilendirilmesinin neredeyse imkansız olmasıdır. Diğer önemli sorun; vergi gelirlerinin kaynak ülke ve ikametgah ülkesi arasındaki paylaşımıdır. Bunların dışında hükümetler, e-ticaret ile birlikte vergi cennetleri, off shore merkezler, transfer fiyatlaması yöntemleri ve türev finansal araçların kullanılmasıyla, mal, sermaye ve emeğin sınır ötesi hareket yeteneğini daha az şeffaf hale getiren küreselleşme konusunda da endişeler duymaktadırlar. Sorunların üzerinde tartışmaya katılan başlıca taraflar, ABD, AB ve OECD'dir. Diğer ülkeler en azından şimdilik bekle ve gör politikası izlemektedirler. Öyle görünmektedir ki, tartışmaya katılan tarafların sunduğu çözümler, her zamanki gibi onların lehine sonuçlar doğuracaktır. Sonuç olarak, çözüm için söz konusu tarafların, vergi gelirlerinin kaynak ülke ve ikametgah ülkesi arasında daha adil paylaşımını sağlayacak uluslar arası işbirliğini benimsemeleri gerekmektedir. Bu amaca ulaşmak için, aynı zamanda problemin kaynağını oluşturan teknolojiden yararlanılabilir. Türkiye gibi ülkeler, önerilen çözümleri yakından izlemeli ve ulusal menfaatlerini korumak için uluslararası forumlara katılmalıdır. By the advent of e-commerce and its? continued rapid growth has changed the nature of the commercial relations. Today the use of the internet is widespread as a major means of e-commerce, now that it is a public medium. Businesses have significant opportunities for cost saving, revenue generation, marketing and market access. Consumers now have easier access to the world market on the internet, they can choose from a wider variety of products, and shop in the comfort of their homes. On the other hand e-commerce has a great potential to erode the tax base of the countries. Therefore governments are faced to loss their the most major source of the revenue because of e-commerce. E-commerce eliminates borders between countries and makes vendors and consumers invisible. The one of the most significant issues about e-commerce taxation are non traceable transactions and thus the taxing of digitised products sold and distributed through electronic means like internet almost impossible. The other one is issue of sharing tax revenues between source country and residence country. Governments worried also about the globalization with e-commerce that make the cross-border movements in goods, capital and labour less transparent by using the tax havens, off shore centres, transfer pricing methods and derivative financial instruments. Major parties discussing on the issues are USA, EU and OECD, other countries prefer to see and wait policy at least for now. It seems the solutions offered by that parties likely will be beneficial for the developed countries as always. Consequently for solution of the issue the parties have to adopt international cooperation to provide more equitable sharing tax revenue between source and residence countries. To obtain this goal they can use of advanced technological opportunities which is source of the problems at the same time. Countries like Turkey must observe the suggested solutions and join the international forums to protect its? national benefits.