Şanlıurfa Agro-Gap Önder çiftçi Danışmanlık Derneğinin tarımsal yayım çalışmaları ve etkisinin değerlendirilmesi üzerine bir araştırma / A research on Şanliurfa Agro-Gap leader farmers Consulting Association agricultural extension works and evaluation of its impact on farmers

Abstract

ŞANLIURFA AGRO-GAP ÖNDER ÇİFTÇİ DANIŞMANLIK DERNEĞİ'NİN TARIMSAL YAYIM ÇALIŞMALARI VE ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA Müslüm ÖZER ÖZET 1986 yılında Alman Tarım Birliği (DLG) ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) işbirliği ile Tekirdağ ilinde başlatılan ve GAP Bölgesinde (Şanlıurfa), özellikle sulamaya açılan alanlarda benzer bir yapının oluşturulması amacıyla, 10.02.2000 tarihinde Şanlıurfa Merkez'de Agro-GAP Önder Çiftçi Danışmanlık Derneği (Agro-GAP ÖÇDD) kurulmuştur. Agro-GAP ÖÇDD'nin Şanlıurfa Merkez, Harran ve Akçakale köylerinde bulunan üyelerinden, üyesi bulunan köylerdeki üye olmayan üreticilerden ve hiç üyesi bulunmayan köylerdeki üreticilerden, gayeli örnekleme yöntemi ile belirlenen, toplam 60 köy ve 145 denek ile yüz yüze anket yoluyla veriler 2005 yılı içinde toplanmış ve bu veriler analiz edilmiştir. Amaç; dizgelerarası yayım modelinden yararlanılarak Agro-GAP ÖÇDD'nin tarımsal yayım çalışmaları, başarısı ve etkisi değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, Agro-GAP ÖÇDD'ne üye olan üreticiler, üye olmayan üreticilere oranla daha genç olup, % 45.71'i 40 yaşın altında ve verimlilik çağındadır. Üye üreticilerin eğitim düzeyleri daha yüksek özellikle % 28.57'si lise ve % 45.71'i ise yüksekokul mezunudur. Üyelerin, % 71.43'i 250 dekardan daha büyük tarımsal işletmeye sahip oldukları tespit edilmiştir. Üye üreticilerin % 40'ı ikinci ürün yetiştirdiği, yeni ürün yetiştirilmesi (denemesi) yaptığı, bunun yanında hayvansal üretim yapmaya başladığı, % 60'ı tohum, % 48.57'si gübre, % 60'ı tarımsal ilaç kullanımında, % 45.71'i sulama yaparken daha bilinçli/tasarruflu kullandığı ve gelirlerinde % 20'ye kadar bir artış olduğu saptanmıştır. Dernek üyesi üreticilerin, % 68.57'si her ekimden önce toprak tahlili yaptırdığı, % 42.86'sı işletmesinde kayıt/defter tuttuğu ve % 80'ni ise, tarımsal yayım çalışmalarına (kısa süreli seminer, tarla günleri ve tarımsal fuarlar vb.) katıldığı, % 100'ü işletmesini geliştirmek için, değişik (Tarım kuruluşları % 5.71, Agro-GAP ÖÇDD % 62.86, radyo/TV % 28.57, broşür, gazete ve dergi % 2.86) iletişim kanallarını kullandığı belirlenmiştir. Ancak Agro-GAP ÖÇDD kendi üyelerine, bu tarımsal etkinliğin gelişiminde, etkili olurken, üye olmayan üreticileri tarımsal gelişmelerden haberdar etmediği, bilgilendirmediği ve üye olmayan üreticiler üzerinde hem Derneğin hem de üyelerin etkin bir rol oynamadığı belirlenmiştir. Çünkü üyesi bulunan ve üyesi bulunmayan köylerde Dernek başarı oranının (özellikle üyesi bulunan köylerde) düşük olduğu ve ayrıca üye olmayan üreticilerin (sırasıyla % 59.62 ve % 82.76'sının) Agro-GAP ÖÇDD'den haberlerinin olmadığı saptanmıştır. Ayrıca, Üye olmayan üreticilerin ortalama % 56.34'ü Agro-GAP ÖÇDD'ne, tarım tekniğini geliştirmek ve gelir artışı sağlamak için, üye olmak istediği tespit edilmiştir. Sonuçlar ve öneriler bölümünde ise, yukarıda verilen araştırma bulguları doğrultusunda, Derneğin gelişimi ve daha etkili bir yayım çalışması yapabilmesi için öneriler yapılmıştır. Bu öneriler iki bölümde toplanmıştır. Derneğin dolaysız etkileyebileceği etmen 7 başlık altında; Agro-GAP ÖÇDD modeli, danışman sorunu, Agro-GAP ÖÇDD'nin amaç sorunu, tarımsal yayım çalışma yöntem sorunu, finansman sorunu, değerlendirme ve çevre dostu tarım ele alınmıştır. Dolaylı etkileyebileceği etmen ise işbirliği ve eşgüdüm altında tartışılmıştır. A RESEARCH ON SANLIURFA AGRO-GAP LEADER FARMERS CONSULTING ASSOCIATION? AGRICULTURAL EXTENSION WORKS AND EVALUATION OF ITS IMPACT ON FARMERS Müslüm ÖZER SUMMARY Similar to the organization established in Tekirdağ in 1986 as on result of a cooperation between German Agricultural Union (DLG) and Turkish Agricultural Chambers Union (TZOB), Agro-GAP Leader Farmer Consultancy Association (Agro-GAP ÖÇDD) was established in irrigated port of Şanlıurfa in 2000. Purposive sampling was achieved in 60 villages that are members of the ÖÇDD, with 145 sapmles. Face-to-face surveying method was employed in 2005 and the data were analyzed. The aim was to evaluate the success of Agro-GAP ÖÇDD in the field of extension by using intersystem extension model. According to the results, members of Agro-GAP Leader Farmers Association? producers were rather young comparing to non-member farmers. The 45.71 percent of member farmers were less than 40 years old and were in productive age. Member farmers had, also, higher education level than non-members. Member farmers who had degree of high school and university consisted of 28.57 and 45.71 percent, respectively. The 71.43 percent of member farmers had 250 decar and above. Second crop growing was practiced by 40 percent of member farmers and 60 percent of the produces deal with livestock. They were more rational on using seed, fertilizer, pesticide, and irrigation. The 68.57, 42.86 and 80.0 percent of the members did soil analysis, had regular farm records and attended agricultural extension programs, respectively. They experienced 20 percent increase in farming base income. All member farmers (100 %) used Agro-GAP Leader Farmers Consultancy Association to expend their business. The 5.71 percent of the member farmers used directory of agriculture to enlarge their farms. The percentage of members use information sources such as radio/TV, brochure, and newspapers were 62.86%, 28.57% and 2.86%, respectively. While Agro-GAP Leader Farmers Consultancy Association had impact on member farmers, it had no impact on non-member farmers. The 56.34 percent of the farmers sampled wanted to be member of Agro-GAP Leader Farmers Consultancy Association to improve farm technology and income. It was realized that Agro-GAP Leader Farmers Consultancy Association could have direct influence on advisor problem, benefiting from of Agro-GAP Leader Farmers Consultancy Association, agricultural extension method, finance problem, evaluation and environmentally firiendly production. It may also have impact on cooperation and coordination indirectly.