Akut gastroenterit tanısıyla hastaneye yatan süt çocuklarının annelerine verilen eğitimin bilgi ve uygulamalarına etkisinin belirlenmesi

Abstract

Deneysel tipteki bu epidemiyolojik araştırmada, Akut Gastroenterit (AGE) vakalarının çok sık görüldüğü Diyarbakır'da, AGE tanısıyla hastaneye yatan çocukların annelerinin, AGE yönetimine ilişkin bilgi düzeylerini ve eğitim gereksinimlerini saptamak ve verilen taburculuk eğitiminin annelerin bilgi düzeylerine etkisini incelemek amaçlanmıştır. Veri toplamada AGE konusunda yapılan literatür incelemesi sonucunda hazırlanan, hastalığa ilişkin bilgi ve uygulamalarına yönelik soruların olduğu anket formu kullanılmıştır. Analizlerde bağımsız gruplarda iki ortalamayı karşılaştırmada t testi, üç ve daha fazla grup arasındaki farkı karşılaştırmada varyans analizi, bağımlı gruplarda eşleştirilmiş t testi, bağımsız gruplarda yüzdeleri karşılaştırmada ki-kare testi, bağımlı gruplarda McNemar ki-kare testi, sürekli değişkenler arasındaki ilişkileri saptamada ise pearson korelasyon testi kullanılmıştır.Araştırma Diyarbakır Çocuk Hastalıkları Hastanesi Süt Çocuğu 3 Kliniği'nde 15 Mayıs 2009 ? 15 Ağustos 2009 tarihleri arasında AGE tanısıyla yatan çocukların annelerini kapsamıştır. Araştırmada örnekleme yöntemine gidilmemiştir. Araştırmaya belirtilen tarihler arasında kliniğe yatan toplam 358 anneden 316'sı (yanıtlama oranı %88.2) katılmıştır. Taburculuk eğitimi sonrasında bilgi puanı 18.3'ten 28.6'ya yükselmiştir. Annelerin eğitim öncesi %32.6'sı AGE'in büyüme ve gelişmeyi önlediğini ve öldürücü olduğunu ifade ederken, eğitim sonrası bu oran anlamlı olarak %90.8'e yükselmiştir (p<0.05). Korunma yöntemlerinin tümünü bilenlerin oranı ise %8.2'den % 53.2'ye yükselerek annelerin bu bilgilerinde istatistiksel olarak anlamlı bir artış olmuştur (p<0.05). Eğitim öncesi anneler çocukları AGE olduğunda en sık olarak tercih ettikleri; bol sulu gıdalar vermek (%72.5), hemen doktora götürmek olmuştur (%58.5). Eğitim sonrası hemen doktora götürmek gerekir diyenlerin oranı %17.4'e düşerken, bol sulu gıdalar verilmeli diyenlerin oranı %90.2'ye yükselmiştir. Eğitim öncesi annelerin %71.2'si ORS'nin ne olduğunu bilmediğini ifade ederken, eğitim sonrası bu oran anlamlı olarak %11.4'e düşmüştür (p<0.05). Sonuç olarak; hastalığa yönelik verilen sağlık eğitimi olumlu yönde bilgi ve davranış değişimine neden olan bir müdahaledir. Çalışmanın sonuçlarına göre, annelere sağlık kuruluşlarına başvurusunda veya birinci basamakta gerçekleştirilen ev ziyaretlerinde sağlık personeli tarafından AGE'i önleme ve tedavisi konusunda eğitim verilmesi önerilebilir. Annelerin AGE yönetimine ilişkin bilgilendirilmelerinin AGE'in önlenmesi, etkin tedavisinin sağlanması ve çocuk sağlığının korunması açısından annelerin eğitiminin yararlı olacağı düşünülmektedir.