Mercimek (Lens culinaris Medik.) tohumlarının çimlenmesi ve erken fide büyümesi üzerine nitrik oksitin (NO) etkileri

Abstract

Bu çalışma, mercimek (Lens culinaris Medik.) tohumlarının çimlenmesi ve erken fide büyümesi üzerine Nitrik Oksitin (NO) etkilerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Deneylerde NO vericisi olarak SNP (sodium nitroprusside) kullanılmıştır. Tohumlar kontrol (distile su) ve deney grupları olarak da 0.01 µM, 100 µM, 600 µM ve 700 µM SNP konsantrasyonları ile 1 gece ön işlemi ardışık petri kaplarında etüvde karanlıkta çimlenmeye bırakılmıştır. Çimlenen tohumlarda radikulanın testadan dışarı çıkışı çimlenme kriteri olarak kabul edilmiştir. Çimlenmiş tohumlar fide büyümesi için perlit ortamında büyüme odasında 12 gün boyunca yetiştirilmiştir ve bu aşamada fidelere 100 µM, 600 µM ve 700 µM SNP konsantrasyonları uygulanmıştır. Mercimek tohumlarının, farklı SNP konsantrasyonlarında 24, 48 ve 72. saatteki çimlenme yüzdeleri, fide büyümesi (primer kök ve sürgün boyu, taze ve kuru ağırlık), çözülebilir total protein miktarı amilaz, asit fosfataz, proteaz gibi enzimlerin aktivitelerine ve pigment içeriklerine olan etkileri spektrofotmetrik parametrelere bakılarak incelenmiştir. Sonuç olarak, 100 µM SNP in çimlenme, primer kök uzunluğu, asit proteaz aktivitesi, gövde taze-kuru ağırlık, kök ve gövdede antosiyanin içeriğini teşvik ettiği saptanmıştır. Nötral proteaz aktivitesi üzerine en fazla 600 µM SNP etkili iken, çözünebilir total protein miktarı, fide büyümesi, kök taze-kuru ağırlık ile gövde klorofil ve karotinoid içeriği üzerine 700 µM SNP in etkili olduğu bulunmuştur. Bu tez çalışmasında elde edilen bulgulara dayanılarak mercimek tohumlarının çimlenme ve büyüme sürecinde NO in konsantrasyona bağlı olarak dikkate değer bir etkiye sahip olduğu ileri sürülebilir.