Mardin-kızıltepe ovası yağmurlama sulama sistemlerinin performanslarının belirlenmesi / To determine the performance of the sprinkler irrigation systems in the kiziltepe plain of mardin

Abstract

Bu çalışma ile Mardin Kızıltepe Ovasında çiftçi şartlarında kullanılan yağmurlama sulama sistemlerinin su dağılım performanslarını değerlendirmek, sistemlerin etkin çalışıp çalışmadığını ortaya koymak ve sistem performanslarını iyileştirmek amacıyla ne gibi önlemlerin alınması gerektiğini belirlemek için yürütülmüştür. Bu amaçla, ovayı temsil edecek şekilde seçilmiş altı test parselinde yapılan yağmurlama sulama sistemleri izlenmiştir. Bu değerlendirme çalışmasında Christiansen Eşdağılım Katsayısı (CU), dağılım türdeşliği (DU), yağmurlama başlık basıncı ve değişimi, yağmurlama başlık debisi ve değişimi, sulama suyunun tarla yüzeyine dağılımı ile sulama yeterliliği değerlendirilmiştir. CU ve DU değerleri tekil lateral testleri yapılarak belirlenmiştir. Çalışma sonucunda CU değerlerinin % 58.58 ile % 74.71 arasında, DU değerlerinin ise % 44.44 ile % 60.81 arasında değiştiği belirlenmiştir. Debi ve basınç değişimleri izin verilen sınırların üzerinde olduğu tespit edilmiştir. ANAHTAR KEL MELER: Yağmurlama sulama, Performans, Christiansen eşdağılım katsayısı, Dağılım türdeşliği. i This study was carried out to evaluate sprinkler irrigation system in the field condition in Mardin, Kızıltepe region, to determine if the current sprinkler irrigation systems work in the region efficiently or not and to find out what kind of messures had to be taken for improving the system performance. For this reason, sprinkler irrigation systems used in six blocks that represent the project area were selected and monitered. In this study, Christiansen?s Uniformity Coefficient (CU), Distribution Uniformity (DU), sprinkler nozzle pressure variation, sprinkler flow rate variation, distribution of irrigation water on irrigated land were evaluated. CU and DU values were determıned by aplying singular lateral tests. At the end of this study, it was determined that CU values varied between 58.58 % and 74.71 % and DU values varied between 44.44 % and 60.81 %. Besides, ıt was observed that the changes in flow rate and pressure in the system were above the permissible limits. KEY WORDS: Sprinkler irrigation, Performance, Christiansen? s uniformity coefficient, Distribution uniformity. ii