Harran ovasında farklı sulama yöntemlerinin ekonomik analizi / Economical analysis of different irrigation methods for Harran

Abstract

Bu araştırma Şanlıurfa ili Harran ovası sulu tarım alanlarında uygulanmakta olan sulama sistemlerinin maliyetlerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Anket çalışması; Harran-Merkez, Harran-Alt kısım (mansap), Harran-Üst kısım (memba) olmak üzere üç bölüme ayrılarak yapılmıştır. Toplam 39 köyde 45 işletme sahipleri ile görüşülerek anketler doldurulmuştur. Bu işletmelerin işlediği toplam alan 9 850 dekardır. Yağmurlama sulama sistemi ile sulama yapan küçük işletmeler (1-50 da), mevcut ürün deseninde elde ettiği gelirle sulama masraflarını ödeyememektedir. Orta büyüklükteki işletmeler ( â ¼100 da), mevcut ürün deseni ile elde ettiği gelirle sulama masraflarını ödeyebilmektedir. Basınçlı sulama sistemleri kullanılması, su tasarrufu sağlaması nedeniyle mevcut su kapasitesi ile daha geniş alanlarda sulu tarım yapılması, su kıtlığına yüksek direnç göstermesi nedeniyle işletme gelirini arttırmaktadır. Toprak ve su kaynaklarının sürdürülebilir kullanılmasını da sağlayan damlama, yağmurlama gibi basınçlı sulama sistemlerinin özellikle yeni sulamaya açılan alanlar da kuru tarımdan çıkan çiftçiler tarafından edinilmesini teşvik edecek mekanizmaların uygulamaya sokulması, birim alan ve birim sudan elde edilecek gelirin arttırılması açısından önem taşımaktadır. Pamukta yağmurlama sulama sistemine göre fayda/masraf oranı 100 da ve üzeri araziler için 1'den büyük çıkmaktadır. Bu nedenle ovada yağmurlama sulama sistemi minimum 100 da arazi büyüklüğü için önerilmektedir. Damla sulama metodunda ovada 50 da büyüklüğündeki arazi için fayda/masraf oranı 1.65 olarak bulunmuştur. Bu nedenle damla sulama sistemi minimum 50 da arazi büyüklüğü için ekonomik olmaktadır. Yüzey sulama metodunda ise 50 da arazi için fayda/masraf oranı 1.98 olarak hesaplandığı için ovada yüzey sulama pamukta 50 da arazi büyüklüğü için ekonomik olmaktadır. This study was conducted to determine and compare of the costs of different irrigation systems in Harran Plain-Şanlıurfa. The surcey study was done in the three divisions of the Harran Plain such as Harran-Center, Harran-down stream of irrigation scheme and Harran-Upper stream of irrigation scheme. The questionerriers were filled by the owner of farms in 39 villages in 45 farms. The total size of the land at the surveyed farms were 9 850 da. The small farms (1-50 da) could not pay the irrigation cost under the sprinkler irrigation sytems. However, middle-sized farms ( â ¼100 da) could pay the cost of irrigation under three different irrigation methods. The use of presurized irrigation sytems could increse the income and gross production values by minimizing waste of irrigation water, eliminating environmental pollution, and increasing irrigation efficiency. In order to increase income per area and/or in order to get the most benifit from a uniuc volume of water, farmers shold be encoured in the use of pressurised systems by using different mechanisims like subvansion, help in the payment of the cost of the irrigation systems. The transion from surface irrigation systems to pressurized irrigation systems also sustains the irrigated agriculture. Since the ratio between benifit and cost was bigger than 1.0 for 100 da for sprinkler irrigation system, the sprinkler irrigation method recommended a minimum of 100 da land size. On the other hand, the benifit/cost ration was 1.65 for drip irrigated cotton in 50 da land size. So, the drip irrigation system should be recommended for a minimum of 50 da land size economically. In a similar way, the benifit/cost ratio for surface irrigated cotton was found as 1.98 in 50 da land size. That?s why, surface irrigation method in Harran plain should be recommended for 50 da land size economically.