Şanlıurfa-Sırrın'daki kanal çıkış ağzı topraklarının bazı fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikleri / Some physical, chemical and mineralogical characteristics of the soils from canal outlet of Şanlıurfa-Sırrın

Abstract

8. ÖZET Bu çalışmanın amacı; Harran ovasında yer alan kanal(tünel) çıkış ağzı topraklarının baza fiziksel, kimyasal ve mineralojik özelliklerini belirlemek ve bu çalışma sonucunda elde edilen bilgiler ışığında bu toprakların bazı kullanımlar için uygunluğunu saptamaktır. Çalışma alanındaki toprak örneklerinde derinlikleri(0-3570) yapılan analizler sonucunda elde edilen bilgilere göre, örneklerin paleosol karakterlere sahip olduğunu, çalışma alanında alınan büzülmüş toprak örneklerinde fiziksel, kimyasal ve mineralojik analizler yapılmıştır. Araştırma alanındaki toprakların alt ve üst katmanlardaki, renk, bünye ve mineralojik farklılıklar litolojik kesikliğin varlığını desteklemektedir. Buda depolanma ve oluşumun varlığını kanıtlamaktadır. Çalışma alanında farklı derinliklerden alman toprak örneklerinin çeşitli yöntemlerle analizleri yapılmıştır. Kanal çıkış ağzı topraklarının toprak reaksiyonu(pH) 7.3-7.9 arasında olup, 0-3170 cm`ler arasında, 7.3-7.9 ve 3170-3570 cm'lerde ise 7.8 olarak ölçülmüştür. Organik madde içeriği düşük, KDK'ları yüksektir. Organik madde içeriği %0.3-0.7 arasında değişmektedir. KDK 40.5meq/100g-60.6meq/100g arasında değişmekte ve 0-30 cm'de en yüksek değerdedir. Kireç içeriği %24.2-56.1 arasında değişmekte ve 900-1500 cm'lerde en yüksek orana ulaşmaktadır. Söz konusu topraklarda tuzluluk problemi olmayıp tuzluluk içeriği %0.02-0.04 oranla düşük düzeydedir. Genel olarak üst katmanlarda CaC03 ve MgCO3`ın yıkanması sonucu yoğun kireç birikmesi gözlenmiştir. Mineralojik analizlerin sonucunda kil boyutu parçacıkların mineralojisi incelendiğinde smektit tipi kil minerallinin baskın olduğu gözlenmiştir. Bunu sırasıyla paligorskit, illit ve kaolinit izlemektedir. Kum boyutu parçacıkların mineralojisi incelendiğinde kalsit mimeralinin baskın olduğu, kalsit mineralini kuvars, plajioklas, olivin-diyopsit-enstantit ve hornlend-epidot'ın izlediği gözlenmiştir. 46