Şanlıurfa'da işyeri mutfak ve yemekhanelerinde çalışan personelde salmonella portörlüğünün araştırılması / The Investigation od salmonella carriers about company cooks in Şanlıurfa

Abstract

-57- ÖZET GİRİŞ: Şanlıurfa' da görülen salmonella enfeksiyonlarında son zamanlarda belirgin bir artış gözlenmektedir. İl Sağlık Müdürlüğüne bildirilen salmonella vakalarının sayısı oldukça fazladır. Salmonella enfeksiyonlarında insan önemli bir rezervuardır. Özellikle gıda işletmelerinde çalışan ve asemptomatik taşıyıcı olan işçilerin hijyen kurallarına uymadıkları takdirde salmonella basillerini elleriyle hazırladıkları besinlere bulaştırmaları mümkün olduğundan yüksek risk grubunu oluştururlar. Biz bu çalışmada Şanlıurfa' daki gıda çalışanlarının taşıyıcılık durumunu araştırmayı amaçladık. MATERYAL VE METOD: 1997 yılının son üç ayında Şanlıurfa il merkezinde bulunan lokanta, pastane ve ekmek fırını gibi gıda işletmelerine giderek buralarda çalışan 180 erkek ve 4 kadm olmak üzere toplam 184 işçiden dışkı örneği topladık. Önce topladığımız dışkı örneklerinin kültürü ve biyokimyasal testleri yapıldıktan sonra şüpheli bakterinin salmonella polivalan O antiserumuyla aglütinasyon reaksiyonuna bakıldı. Aglütinasyon pozitif olan bakteriye salmonella teşhisi konuldu. BULGULAR: 184 dışkı örneğinden 4'ünde salmonella izole edildi(%2.17). Dışkı örneği alındığında tamamen sağlıklı olan bu kişiler asemptomatik taşıyıcı kabul edildi. 180 erkeğin 2'si (% 1.1) ve 4 kadının 2 'sinin (% 50) asemptomatik taşıyıcı olduğu bulundu. Taşıyıcıların hepsi 11-20 yaş grubunda ve sosyo-ekonomik düzeyi düşük kişilerdi. TARTIŞMA VE SONUÇ: Şanlıurfa'da gıda çalışanlarında salmonella bakterisinin asemptomatik taşıyıcılık oram yüksek bulunmuştur. Bütün taşıyıcıların sosyo-ekonomik düzeyi düşük, çevre şartlan yetersiz mahallelerde yaşadığı tesbit edilmiştir. Sonuç olarak salmonella enfeksiyonlarının azaltılması için çevre şartlarının iyileştirilmesi, gıda üreten ve pazarlayan işyerlerinde sağlık kontrolleri gibi koruyucu sağlık çalışmalarına ağırlık verilmelidir. Anahtar Kelimeler: salmonella, gıda çalışanları, taşıyıcılık durumu