GEBELERİN RİSK ALGISI İLE DOĞUM ÖNCESİ BAKIM UYGULAMALARINA UYUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Amaç: Araştırmanın amacı, Şanlıurfa ilinde yaşayan gebelerin doğum öncesi bakım uygulamalarına katılma düzeyleri ve gebelikte risk algısı ile doğum öncesi bakım uygulamalarına uyumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Materyal ve Yöntem: Kesitsel tipte olan araştırmanın evrenini, Şanlıurfa merkez ilçelerine bağlı Aile Sağlığı Merkez (ASM)’lerinden sağlık hizmeti alan ve gebeliğinin üçüncü trimesterinde olan gebeler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi küme örnekleme yöntemi ile hesaplanmıştır. Her kümede 15 gebe olmak üzere toplamda 18 kümeden 270 gebe araştırmaya alınmıştır. Veriler, Veri Toplama Formu ve Gebelikte Risk Algısı Ölçeği aracılığıyla Nisan-Haziran 2025 tarihleri arasında yüz yüze görüşme yapılarak toplanmıştır. Araştırmayı yapabilmek için Harran Üniversitesi Etik Kurul’undan, Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü’nden yazılı izin, araştırmaya katılan gebelerden ise bilgilendirilmiş onam alınmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistiklerden yüzde, ortalama, minimum, maksimum, ortanca ve standart sapma; tek değişkenli analizlerden Mann Whitney U testi, ki kare testi, t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA); çok değişkenli analizlerden lojistik regresyon kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya katılan gebelerin %97,4’ü gebeliği boyunca düzenli olarak gebelik takibi yaptırmıştır. Doğum Öncesi Bakım (DÖB) uygulamaları (Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT) yaptırma, demir preparatı kullanma, D vitamini kullanma, tetanos aşısı yaptırma) kapsamında; gebelerin %49,6’sı OGTT yaptırmış, %84,4’ü demir preparatı, %84,1’i D vitamini düzenli kullanmış ve %82,6’sı tetanos aşısını yaptırmıştır. Gebelerin toplam risk algısı puan ortalaması 4.0±1.66’dır ve bu puan düşükorta düzeydedir. Gebelerin risk algısı puan ortalaması ile DÖB uygulamalarına katılım düzeyleri açısından gruplar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı (p