EV KAZALARI NEDENİYLE ACİL SERVİSE BAŞVURAN 0-6 YAŞ ÇOCUKLARIN ANNELERİNİN EV KAZALARINA YÖNELİK GÜVENLİK ÖNLEMLERİNİN TANIMLANMASI VE ANNELERİN ÖZ YETERLİLİĞİYLE İLİŞKİSİ

Abstract

Tanımlayıcı olarak yapılan bu araştırmacının amacı, acile ev kazası ile başvuru yapan 0-6 yaş grubu çocukların annelerinin ev kazasına yönelik güvenlik önlemlerini tanılamak ve öz yeterlilik seviyesini belirlemek, bu iki değişken arasında ilişkiye bakmak ve bu değişkenlerini etkileyen faktörleri saptamaktır. Bu araştırmanın evreni Akçakale Devlet Hastanesi acil servisine ev kazası şikâyetiyle başvuran 0-6 yaş grubu çocukların anneleri oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise verilerin toplandığı 15.10.2024- 07.04.2025 tarihleri arasında acil servise başvuran ve araştırmaya katılmayı kabul eden 340 anne ve çocuk oluşturmuştur. Araştırma verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan anket formu, ebeveyn öz-yeterlik ve 0-6 yaş grubu annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama ölçekleri ile toplanmıştır. Elde edilen veriler IBM SPSS Statistics v.22.0 programında tanımlayıcı istatistik, sürekli değişkenler yönünden farkın önemliliği için bağımsız gruplarda t testi ve tek yönlü Anavo testleri kullanılmıştır. 2 gruptan fazla olan gruplarda farkın neden kaynaklandığını bulabilmek için post hoc testlerinden Dunkan testi yapılmıştır. İki ölçek arasındaki ilişki için pearson korelasyonu kullanılmıştır. Tüm analizler için 0.05’in altındaki p değeri anlamlı kabul edilmiştir. Çalışmaya katılan annelerin yaş ortalaması 29.91±6.029 olarak hesaplanmış ve % 62.6’sının 30 yaş ve altında olduğu saptanmıştır. Annelerin %32.9’unun lise ve üzeri eğitime sahip iken, %62.6’sının gelir getiren bir işte çalışmadığı belirtilmiştir. Ev kazası geçiren çocukların %68.2’sinin erkek, %45.0’ının 3 veya 4 yaşında olduğu (X̄±Ss= 2.214±0.71) ve acile en fazla düşme (%62.9), en az zehirlenme ve boğulma (%7.9) şikâyeti ile başvuru yapıldığı görülmüştür. Annelerin ebeveyn öz yeterlilik ölçeği puan ortalaması 82.8±17.9 olarak hesaplanmış, en düşük 22, en yüksek puan ise 112 olarak hesaplanmıştır. 0-6 yaş çocuklarda annenin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama ölçeği ortalama puanında ise annelerin 89.7±22.23 puan aldığı saptanmış, ölçekten en düşük olarak 46, en yüksek ise 144 olduğu saptanmıştır. Bu iki ölçek arasındaki korelasyonda aralarında zayıf negatif bir ilişki olduğu görülmüştür (p