Feline İnterstisyel Sistitisli Kedilerde İdrar Örneklerinin Kütle Spektrometrisi İle Değerlendirilmesi

Abstract

Sunulan bu tez çalışmasında Feline interstisyel sistitisli kedilerin idrar örneklerinin likit kromatografikütle spektrometre (LC-MS) bazlı metabolitleri değerlendirip FIC etiyopatofizyolojisini aydınlatılmasına yardımcı olmak ve olası potansiyel biyobelirteç varlığının değerlendirilmesi amaçlanıp tedavi protokollerinin güncellenmesihedeflenmiştir. Bu kapsamda hayvan materyali, Haziran 2024-Mart 2025 tarihleri arasında Harran Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Hastanesine non-spesifik kedi alt üriner sistem hastalıkbulgularına sahip 134 kedi ile aşılama/checkup için başvuran klinik olarak sağlıklı 292 kedi arasından seçilmiştir. Tüm kedilerin detaylı anamnez, klinik ve laboratuvar muayeneleri ile birlikte MS-bazlı idrar metabolit değerlendirmeleri gerçekleştirilmiştir. Anamnez, demografik bilgiler, MEMO değerlendirmesi, fiziksel ve hematokimyasal muayeneler ile birlikte yapılan ultrasonografik (idrar kesesi duvar kalınlıkları 0.22 [0.14-0.33 cm]) ve radyografik bulgular, önceden bildirilen non-obstrüktif FLUTD bulguları ile uyumlu bulunmuştur. Fiziksel muayene ve çok yönlü çevresel düzenleme (MEMO) değerlendirmeleri neticesinde, FIC’li kedilerin solunum sayısı (p<0.001), sistolik kan basıncı (p<0.013), vücut sıcaklığı (p<0.037), idrar kesesi duvar kalınlığı (p<0.000) ve MEMO skorları (p<0.000) sağlıklı kontrol grubuna göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. İdrar dipstick ve sediment analizi sonucunda, idrar eritrosit (RBC) düzeyinin sağlıklı kedilerden daha yüksek olduğu (p<0.000) tespit edilmiştir. FIC’li kedilerin 9'unda strüvit, 3'ünde kalsiyum oksalat, 4'ünde ürik asit kristalleri belirlenmiştir. Tam kan sayımı (CBC) ve serum biyokimyası profilireferans aralıklarındaydı. MS-bazlı metabolit analizinde, sağlıklı grup ile karşılaştırıldığında, FIC’li kedilerde malik asit, N-İzovalerilglisin, Sebasik asit, 2-Hidroksibutirik asit, 3-Hidroksi-2-metilbütanoik asit, 3-Hidroksi-3-metilglutarik asit ve 3-Hidroksibutirik asit düzeyleri daha yüksekti (p<0.05). FIC olgularında yapılan MEMO değerlendirmeleri ve hastalığın gelişiminde stres, ağrı ile birlikte hiporeksi/anoreksi gibi faktörler dikkate alındığında, sunulan bu tez çalışmasında elde edilen MS-bazlı metabolit analizleri, iştah kaybına bağlı lipoliz ve katabolizmanın yanı sıra ketotik durum ve reaktif oksijen türlerinin (ROS) FIC patofizyolojisinde önemli bir rol oynadığını ortaya koymuştur. Bu kapsamda: İdrarda ekspresyonu artmış malik asit, uzun süreli strese karşı verilen antioksidan, antienflamatuar ve antidepresan bir yanıtı, 2-hidroksibutirik asit, idrar kesesinde gözlemlenen hipoperfüzyon ve iskemiye karşı gelişen bir yanıtı, 3-hidroksibutirik asit, 3-hidroksimetilbutanoik asit,3-hidroksimetilglutarik asit, oksidatif stres yanıtlarını, Sebasik asit ve N-izovalerilglisin düzeylerindeki artış ise potansiyel bir antinosiseptif ve antienflamatuar yanıtı temsil etmektedir. Sonuç olarak, FIC olgularında yararlı klinik bilgilerin ultrasonografi ve idrar analizi/sediment muayeneleri ile elde edilebileceği ve FIC olgularında stres/ağrı nedeniyle enerji metabolizmasının aksayarak ketotik durumların gelişebileceği, ayrıca FIC patogenezinde ROS’un önemli bir rol oynayarak vücudun bu sürece bir tamir/koruma cevabı verdiği gözlemlenmiştir. Ek olarak, farklı biyobelirteç tespit yöntemleri (nükleer manyetik rezonans gibi) ile idrar biyobelirteçlerinin araştırılması, FIC olgularının etiyopatogenezini aydınlatma ve tedavi protokollerini güncelleme açısından önemli katkılar sağlayabilir.