ŞANLIURFA’DAHAYVANCILIKLAUĞRAŞANKİŞİLERDE,KOYUNLARINDA,KEÇİLERİNDEVE SIĞIRLARINDA COXİELLOSİS SEROPREVALANSI VE İLİŞKİLİ RİSK FAKTÖRLERİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Coxiella burnetii (C. burnetii) evcil ve vahşi memeli hayvanlar, kuşlar, sürüngenler, keneler, balıklar, artropodlar gibi çok çeşitli konaklarda görülebilen; insan ve hayvanlarda yüksek ateş ve grip semptomlarını gösteren Q ateşi (Q fever) enfeksiyonuna neden olan zoonoz bir bakteridir. C. burnetiikan, süt ve peynirde tespit edilen bir zoonoz olup hayvan sağlığı ve halk sağlığı açısında önemli bir risk faktörüdür. Ülkemizde yapılmış olan birçok çalışmada hem hayvanlarda hem de belirli risk grubundaki insanlarda C. burnetii antikorları saptanmış olup hastalık halk sağlığı açısından önem arz etmektedir.BuçalışmadaamacımızŞanlıurfa’dahayvancılıklauğraşaninsanlardaveyineŞanlıurfa’da kayıtlı hayvan işletmelerinde bakımı yapılan hayvanlarda C. burnetii antikor varlığını araştırmaktı. Çalışmayaonyıldanfazlahayvancılıklauğraşan34insanvebesledikleri83hayvan(8keçi,4sığır,71 koyun) dahil edildi. Her iki grubun serumlarında C. burnetii antikorları ticari ELISA kiti kullanılarak araştırıldı. Yapılan çalışmada otuz dört insandan 2’si (%5,9) kan vermeyi reddetti. Çalışmaya katılan 32 insanın 10’u (%29,4) C. burnetii pozitif, 3’ü (%8,8) şüpheli ve 19’u (55,9) negatif saptandı. Çalışmaya dahil edilen hayvanların 17’si (%20,5) pozitif, 6’sı (%7,2) şüpheli, 60’ı (%72,3) negatif saptandı. Seropozitiflik ortalaması insanlar için 0,57±0,18, hayvanlar için 0,62±0,21 olarak bulundu. Çalışmada %23,48 seropozitiflik saptandı.Yapılan bu çalışmada saptanan seropozitiflik değerlerine bakılarak Şanlıurfa ilinde C. burnetii açısından riskin yüksek olduğu çıkarımına varıldı. Bu çalışmada anket sonucuna göre çalışmaya katılan birçok insanın süt ürünlerinin hijyenine dikkat etmeden tükettiği görüldü. Zoonoz özelliğe sahip etkenin insanlarda bulaşma yollarından biri olan kontamine gıdaların tüketilmesi, etkenin gıda maddelerinde tespiti insan sağlığı açısından çok büyük risk taşımaktadır.BudaC.burnetiienfeksiyonununbulaşmasıveyayılımıaçısındanriskoluşturmaktadır. C.burnetiienfeksiyonunortayaçıkmasınıönlemekiçin,buhastalığınyayılımınınönlenmesiverisk altındaki insanların ve hayvanlarının kontrol edilmesi bir zorunluluktur.