El-İBAZİYE’DE (DOĞU'DA UMMAN'DAN BATI'DA KUZEY AFRİKA'YA KADAR) HİCRİ 1. YÜZYILIN ORTASINDAN 3. YÜZYILA KADAR SİYASİ VE FİKRİ HAREKETLER

Abstract

İbaziye mezhebi, Hicri 1. yüzyılın ortasından 3. yüzyılın sonlarına kadar Doğu'da Umman'dan Batı'da Kuzey Afrika'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada önemli siyasi ve fikri hareketlere sahne olmuştur. Erken dönem İslam tarihinde ortaya çıkan bu mezhep, farklı bölgelerdeki siyasi yapılar ve toplumsal hareketlerle yakın ilişki içinde bulunmuştur. İlk dönem liderlerinin faaliyetleri ve bu dönemdeki mezhepsel ayrışmalar, İbaziye’nin şekillenmesinde kilit rol oynamıştır.İbaziye mezhebinin yayılma sürecinde, yerel otoritelerle ilişkiler, siyasi mücadeleler ve bu mücadelenin fikir dünyasına yansımaları incelenmektedir. Mezhebin teolojik ve hukuki görüşlerinin gelişimi, bu dönemdeki diğer İslami akımlarla olan etkileşimleriyle birlikte değerlendirilmiştir. Çalışma, söz konusu dönemde İslam dünyasının siyasal ve entelektüel dinamiklerine ışık tutmaktadır.