KALKINMA KURAMLARI TEMELİNDE EKO-FEMİNİST PERSPEKTİFLE YAPILAN ÇALIŞMALARIN KADINLARIN YAŞAMINA ETKİLERİ: MİDYAT KADIN İNİSİYATİFİ ÖRNEĞİ

Abstract

Tezin konusunu; kalkınma kuramları bağlamında eko-feminist perspektifle yapılan çalışmaların kadınların yaşamına etkisi oluşturmaktadır. Amacı ise kalkınmada kadın deneyiminin, Midyat Kadın İnisiyatifi (MKİ)’nin pratikleri üzerinden, kalkınma kuramları temelinde eko-feminist perspektifle incelenmesidir.

Tez çalışması kapsamında kadınların kadim bilgi ve kültürel becerileri, günlük yaşam pratikleri, dayanışarak üretmeleri, toprak ile ilişkileri, ekolojik yaşamı gözeten yaşam biçimleri ve yaşamlarını idame etme yetenekleri ile kalkınma çalışmalarında nasıl konumlandığı/konumlandırıldığı sorularına cevap aranmıştır.

Tez konusuyla ilgili yapılan okumalarda; hem akademik hem de uygulama düzeyinde kadın konusunu kalkınma kuramları bağlamında eko-feminist perspektifle ele alan sınırlı sayıda çalışmaya rastlanmıştır. Kalkınma, kadın ve ekoloji gibi temel sorunların yoğun yaşandığı Türkiye’de, bahse konu sorunların çözümüne katkı sunacak gerek kuramsal gerekse uygulama düzeyinde sınırlı sayıda çalışmanın mevcut olduğu ve bu alanda literatürde boşluk olduğu görülmüştür.

Tez çalışması kapsamında yapılan araştırma öncesinde; masa başı çalışması yapılmış, araştırmanın yapılacağı bölgede ön gezi, gözlem ve inceleme gerçekleştirilmiştir. Araştırmada hem nicel hem de nitel veri toplama yöntemlerini bütünsel bir yaklaşımla ele alan karma yöntem kullanılarak veriler toplanmıştır.

Araştırmada; cinsiyet dengesini gözeten, kadim bilgi ve kültürel beceriyi göz önünde bulunduran; toprak ile ilişkiyi yeniden kurma çabası içinde olan, ekolojik yaşamı gözeten ve yaşamı idame etme yeteneğine değer atfeden kalkınma çalışmalarının kadınların yaşamını olumlu yönde etkilediği bulgusu elde edilmiştir.

Kalkınma kuramları bağlamında eko-feminist perspektifle uygulanan kalkınma çalışmalarının, kadınların güçlenmesine ve kadın eliyle ekolojik dengenin korunmasına katkıda bulunarak, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine erişmeye katkı sunduğu sonucunu ortaya çıkarmıştır.

Kalkınma çalışmalarında cinsiyet dengesinin gözetilmesi, bölgesel farklılıkların göz önünde bulundurulması, kadim bilgi ve kültürel beceriye önem atfedilmesi, kadın-toprak ilişkisinin yeniden kurulması yoluyla sürdürülebilir kalkınmaya katkı sunulması bu tez çalışmasının temel önerileri arasında yer almıştır.