ŞANLIURFA İLİNDEKİ TARİHSEL KURAKLIK İNDİSLERİ ÜZERİNDE POTANSİYEL EVAPOTRANSPİRASYONUN ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

İklim değişikliği etkisiyle son yıllarda giderek artan kuraklık, su kaynakları planlaması ve yönetimi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu tez çalışmasında, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Şanlıurfa ilindeki meteoroloji gözlem istasyonlarında elde edilen aylık ortalama yağış, aylık ortalama sıcaklık, aylık maksimum sıcaklık ve aylık minimum sıcaklık verileri kullanılarak 3, 6 ve 12 aylık zaman ölçeklerinde Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) ve Standartlaştırılmış Yağış Evapotransprasyon İndeksi (SYEİ) yöntemleriyle kuraklık indis değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca geçmiş dönemlerde meydana gelen kuraklıkların karakteristik özelliklerinin incelenmesi, seçilen indislerin bölge için uygulanabilirliği, performansları ve aralarındaki ilişkilerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, SYEİ indis değerinin hesaplamasında potansiyel evapotransprasyon (PET) değerleri için Thornthwaite ve Hargreaves yaklaşımlarının kullanılmasıyla elde edilecek iki farklı SYEİ değeri değerlendirilecektir. SYİ, SYEİ(H) ve SYEİ(T) değerlerinin zamansal değişimlerinin farklı zaman ölçeklerinde incelenmesi ve bu ölçeklerin kuraklık eğilimi üzerindeki etkilerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Kuraklık periyodunun uzunluğunun hesaplanan üç indis üzerindeki etkileri araştırılmış, ortalama ve en uzun kuraklık sürelerindeki değişiklikler incelenmiştir. Bu tez çalışmasının, bölgede SYİ ve SYEİ yöntemlerinin kuraklığı tanımlama, tespit etme ve izleme potansiyelini ortaya koymayı amaçlanmış ve ileriki çalışmalarda farklı kuraklık indislerinin incelenerek elde edilen bulguların karşılaştırılmasının faydalı olacağı öngörülmektedir.