İZOKUMARİN-PİRAZOL HİBRİT TÜREVLERİ İÇEREN BİLEŞİKLERİN SENTEZİ VE İNSAN KARBONİK ANHİDRAZ İZOENZİMLERİ ÜZERİNE İNHİBİSYON ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Bu tezde, yeni bir dizi izokumarin türevi, izokumarin-fenilhidrazon, izokumarin-pirazol ve izokumarin-kalkon (toplam 51 tane bileşik), hibrit bileşiklerin sentezi, karakterizasyonu ve bunlardan 36 tanesinin insan karbonik anhidraz (hCA, EC 4.2.1.1) izoenzimleri, (h)CA I, II, IX ve XII, üzerine inhibisyon etkisi çalışmaları yapılmıştır. Sentezlenen izokumarin türevi bileşikler 3 farklı gruba ayrılmıştır. 1. grup izokumarin türevleri (1a-e, 2a-e, 3a-j) ile 2. grup izokumarin türevleri (4a-4p) ile ve 3. grup izokumarin türevleri ise (5a-5o) ile kodlanmıştır. Bu amaçla, öncelikle 5 tane fenilhidrazon, 5 tane 1-fenil-pirazol ve 10 tane pirazol-sübstitüe pirimidin trion/tiokso-pirimidin dion birimlerini içeren 3-sübstitüe ve 3,4-disübstitüe izokumarin türevi olmak üzere toplam 20 tane bileşik, 1. grup izokumarin türevleri (1a-e, 2a-e, 3a-j), sentezlenmiş ve karakterize edilmiştir. Sonrasında, 16 tane izokumarin-kalkon hibrit bileşiği, 2. grup izokumarin türevleri (4a-4p), sentezlenmiş ve karakterize edilmiştir. Daha sonra, sentezlenen izokumarin-kalkon, 2. grup izokumarin türevleri (4a-4p), hibrit bileşikleri sübstitüe fenil hidrazin bileşikleri ile uygun koşullarda tepkimeye sokularak 15 tane yeni izokumarin-pirazol hibrit bileşiği, 3. grup izokumarin türevleri (5a-5o), sentezlenmiş ve karakterize edilmiştir. Sentezlenen 1. ve 2. gruptaki bileşiklerin insan karbonik anhidraz izoenzimleri, (h)CA I, II, IX ve XII, üzerine inhibisyon etkileri incelenmiştir. Etkili karbonik anhidraz (CA, EC 4.2.1.1) inhibitörleri olarak davranan kumarinler ile izomer olan izokumarinler, bu enzimin inhibitörleri olarak ilk kez bu tezde çalışılmıştır. Sentezlenen tüm bileşiklerin karakterizasyonda FT-IR, 1H-NMR ve 13CNMR teknikleri kullanılmıştır.