BOR ELEMENTİNİN SOYADA (Glycine max L.) SICAKLIK STRESİNE KARŞI ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Deney materyali olarak soya (Glycine max L.) kullanılmıştır. Soya tohumları magentalarda besi ortamında çimlendirilerek daha sonra saksılara perlit ortamına alınmıştır. Saksı ortamına alınan soya fidelerine %25, %50, %75 ve %100 oranında potasyum tetraborat dekahidrat [K2B4O7 4H2O] bor bileşiği, 6 gün ve 25±2, 12 gün ve 30±2 ve 18 gün ve 35±2 ºC de sıcaklık stresi altında ayrı ayrı bitkiler yetiştirilmiştir. 18. günün sonunda bitkiler hasat edilerek klorofil, MDA, prolin ve iyon (Na+, K+ ve Ca++) analizleri yapılmıştır. Soya bitkisinin bor konsantrasyonlarına ve zamana vereceği tepkiler farklı olmakla beraber genel olarak borun yüksek dozlarının daha iyi etki yaptığı düşük dozların ise borun olumlu etkisini azalttığı anlaşılmıştır. Prolin ve bor negatif etkilere karşı koruyucu özellik göstermiştir. Sıcaklığa dayanacak bitki çeşidi ve seçimi, toprak yapısı gibi birçok faktör ile ilgili dikkatli seçimler yapılarak birim alandan, en yüksek bitkisel verim alınacağı sonucuna varılmıştır. Böylece, %0.75 ve %100 mM bor dozunun sıcaklık stresi olan alanlarda tolerans artırıcı etki yaptığı anlaşılmıştır.