PAMUKTA (Gossypium hirsutum L.) BAZI İLERİ HAT ve ÇEŞİTLERİN YARIM DİALLEL MELEZLENMESİ SONUCU ELDE EDİLEN F1 DÖLLERİNDE, VERİM VERİM UNSURLARI VE LİF TEKNOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN KALITIMI ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

Abstract

Pamuk, geniş kullanım alanına sahip bir kültür bitkisi olup, hem yaygın ve zorunlu kullanım alanıyla hem de yarattığı katma değer ve istihdam olanaklarıyla stratejik açıdan, büyük ekonomik öneme sahiptir. Bu çalışmada, yedi anaç ve bunların yarım diallel melezlemesinden elde edilen 21 F1 melezinde verim, verim unsurları ve lif teknolojik özellikleri yönünden genel ve özel uyum yeteneği etkileri değerlendirilerek üstün hat veya çeşitleri saptamak, amaçlanmıştır. Çalışma 2014 ve 2015 pamuk yetiştirme sezonlarında tesadüf blokları deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışma sonucunda odun dalı sayısı ve meyve dalı sayısı, nod sayısı ve koza sayısı haricindeki tüm özelliklerde eklemeli gen etkileri önemli bulunmuştur. Koza kütlü ağırlığı yönünden (1x7) melezi, 100 Tohum ağırlığı, yönünden (6x7) melezi, kütlü verimi yönünden (1x7) melezi, erkencilik oranı yönünden (3x4), lif uzunluğu yönünden (2x7), lif dayanıklılık değeri yönünden (1x2), parlaklık yönünden (6x7), eğrilebilme yeteneği yönünden (6x7) melezlerinden en yüksek değerler elde edilmiştir. Odun dalı sayısı yönünden (3x4), sapta nod sayısı yönünden (4x7), lif inceliği yönünden (1x7), sarılık değeri yönünden (6x7) melezleri, en düşük değerleri elde edilmiştir.